Απρίλιος 2009
Αγαπητοί συνάδελφοι ,
Το Δ.Σ του Λ.Ε.Α.Δ Ιωαννίνων σας καλωσορίζει στην ηλεκτρονική του σελίδα, στο κεφάλαιο που κάναμε ειδικά για σας και αφορά την Ηπειρωτική Ευοποϊα .
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη από μέρους μας να μην γίνει αναφορά στους Εθνικούς Ευεργέτες καθώς η Ηπειρος και δίκαια, θεωρείται η πατρίδα των μεγάλων ευεργετών . Η πόλη των Ιωαννίνων , ιδιαίτερα τον 16ο αι. και στη συνέχεια έως την απελευθέρωση το 1913 ,γέννησε και ανέδειξε μεγάλους ευεργέτες της Παιδείας και των Γραμμάτων .Η φτωχή και υπόδουλη Ηπειρος ανέδειξε τους πιο πολλούς τοπικούς και εθνικούς ευεργέτες και δίκαια αποκλήθηκε πανελλήνια εύανδρος . Αυτό το φαινόμενο της Ηπειρωτικής ευποϊίας, μοναδικό σε ένταση και πλάτος , δεν έπαυσε να προκαλεί τον θαυμασμό ,να συγκινεί και να προβληματίζει τους μελετητές στην ερμηνεία του .
Τι συντέλεσε στην εμφάνισή του , τι έκανε τους απόδημους Ηπειρώτες να αφιερώσουν όσα με κόπους απόκτησαν σε έργα κοινωφελή στη στενή και ευρύτερη πατρίδα ; Πολλοί από τους ευεργέτες παρέμειναν συνειδητά άγαμοι βιώνοντας έντονα την έρωτα προς τη γενέθλια γή και την καημό τους να την δούν κάποτε ελεύθερη .
Το κείμενο που ακολουθεί περιλαμβάνει :
Ι . Ηπειρωτική Ευποιϊα :
Α: Ηπειρώτες έμποροι –Ελληνική Επανάσταση –Εθνικοί Ευεργέτες : Ιωάννης Δομπόλης, Γέωργιος Ριζάρης ,Ευάγγελος και Κων/νος Ζάππας, Μιχαήλ Τοσίτσας, Νικόλαος Στουρνάρας, Απόστολος Αρσάκης , Γεώργιος Αβέρωφ , Οικογένεια Σίνα, Οικογένεια Γεωργίου Σταύρου
Β. Ηπειρώτες Ευεργέτες της Τουρκοκρατίας και Ελληνοκρατίας : Ενδεικτικό ευρετήριο 531 Ευεργετών έως το 1989 , που αναφέρεται :Το όνομα , ο τόπος γέννησης ή καταγωγής , το έτος γέννησης, η χώρα δραστηριοποίησης και το επάγγελμα . Σε μερικά ονόματα και κάποιο ιδιαίτερο σχόλιο ή παραπομπή σε φωτογραφικό υλικό για τους ίδιους και το έργο τους.
ΙΙ . Ενδεικτικά αναφερόμενα Ιδρύματα Ηπειρωτών Ευεργετών στα Γιάννενα:
α. ‘’ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΗΛ ΤΟΣΙΤΣΑ ΒΑΡΩΝΟΥ’’ : Ιδρυτής Μιχαήλ Τοσίτσας – βαρώνος . Ετος ίδρυσης 1947 .
β. ’’ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝ. ΚΑΤΣΑΡΗ ‘’: Ιδρυτής Κων/νος Κατσάρης . Ετος ίδρυσης 1964.
γ. ‘’ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΣΗΦ ΚΑΙ ΕΣΘΗΡ ΓΚΑΝΗ ‘’ : Ιδρύτρια Εσθήρ Γκανή . Ετος ίδρυσης 1996.
δ. ’’ΚΑΜΠΕΡΕΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ’’ : Ιδρυτής Ιωάννης Καμπέρης . Ετος ίδρυσης 1977.
Από το ΔΣ του Λ.Ε.Α.Δ.Ι
III. ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΥΠΟIΪΑ
Α. Ηπειρώτες έμποροι –Ελληνική επανάσταση -Εθνικοί Eυεργέτες
Από τα τέλη του 15ου αι. Γιαννιώτες έμποροι βρίσκονται στην Βενετία ,ενώ στις αρχές του 16ου αι. Γιαννιώτες επεκτείνουν το εμπόριό τους προς τα παράλια της Ιταλίας. Ο 18ος αι. είναι ο αιώνας της μαζικής μετανάστευσης των Ηπειρωτών .Για παράδειγμα από την περιοχή των Ιωαννίνων ,Συρρακιώτες και Καλαρρυτινοί μεταναστεύουν στο Λιβόρνο, την Τεργέστη ,τη Βενετία και αργότερα στα παράλια της Γαλλίας . Μετσοβίτες , λιγότεροι προς τις παραπάνω περιοχές και περισσότεροι προς τη Μολδοβλαχία , την Ουγγαρία ,τη Ρωσία και αργότερα την Αίγυπτο .Οι Ζαγορίσιοι στην περιοχή των Βαλκανίων ,τη Ρουμανία και τη Ρωσία .
Με την άνθιση των παροικιών στην Ευρώπη και τη Ρωσία –παροικίες οι οποίες αποτελούνται σχεδόν από ηπειρώτες ,Μακεδόνες και Θεσσαλούς δημιουργείται μια εμπορική αστική τάξη η οποία γρήγορα θα αρχίσει να σκέφτεται την πρόοδο του Ελληνα, ή με τα λόγια της εποχής , την ‘’ανόρθωση του πεπτωκότος Γένους ‘’ .
Από τις πρώτες γνωστές φιλογενείς και φιλάνθρωπες δωρεές είναι αυτές που αναφέρονται στη Διαθήκη του ευγενούς Ζώτου Τζιγαρά ,η οποία συντάχθηκε το 1599 στη Βενετία , όπου εκτός των άλλων , διατίθενται χρήματα για την ίδρυση ενός Νοσοκομείου στα Γιάννενα .Αλλά και με άλλες τρείς δωρεές στη Βενετία ιδρύθηκαν αντίστοιχα τρείς Σχολές στα Γιάννενα ,μία στην Αθήνα και μία άλλη στη Ναύπακτο : Είναι αυτές του Επιφάνιου Ηγούμενου το 1647 που με την διαθήκη του ιδρύει Σχολή στα Ιωάννινα και στην Αθήνα , του Εμμανουήλ Γκιόνμα το 1676 , του Λάμπρου Μαρούτζη το 1734 , που ιδρύει σχολή στα Ιωάννινα και τη Ναύπακτο .
Μέσα στους σκοπούς της φιλογενούς εμπορικής παροικιακής τάξης , δεν ήταν μόνον η ίδρυση νοσοκομείων ,σχολείων , εκκλησιών και άλλων φιλανθρωπινών και κοινοφελών ιδρυμάτων αλλά και η άμεση ανόρθωση του Γένους δηλαδή η αποτίναξη της οθωμανικής κυριαρχίας .
Ετσι στις αρχές του 1800 ,συναντούμε στη Μόσχα τη συνωμοτική πατριωτική εταιρία ‘’Ο Φοίνιξ’’ ,η οποία ιδρύθηκε από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο τον Φιραρή και του οποίου γραμματεύς υπήρξε επί μακρό ο Ρήγας Φεραίος . Τα σημαντικότερα μέλη αυτής της πατριωτικής εταιρίας υπήρξαν ο Ζώης Ζωσιμάς , ο γνωστός Νικόλαος Σκουφάς από την Αρτα και ο επίσης γιαννιώτης γιατρός στο Βουκουρέστι Μιχαήλ Χρησταρής .Τους τρείς τελευταίους τους συναντούμε σε πρωτεύοντες ρόλους της Φιλικής Εταιρίας . Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ ερχόμενος το 1814 από το Παρίσι όπου είχε ιδρύσει μία άλλη πατριωτική εταιρία το ‘’Ελληνόγλωσσο Ξενοδοχείο ‘’ συναντά στη Μόσχα τον Νικόλαο Σκουφά , και ιδρύει τη Φιλική Εταιρία . Η ίδρυση της Φιλικής εταιρίας είναι δημιούργημα των Ηπειρωτών της Μόσχας ,οι οποίοι αποτελούσαν και την πλειοψηφία των μελών της εκεί Ελληνικής κοινότητας . Αλλά και στην Κωνσταντινούπολη η οποία αποτέλεσε ένα από τα κύρια κέντρα της Φιλικής Εταιρίας συμμετείχαν ενεργά οι Ηπειρώτες .
Και στη Δυτική Ευρώπη άνθησε η προεπαναστατική προετοιμασία .Ετσι δημιουργήθηκαν άλλου είδους ‘’εταιρίες ‘’,φαινομενικά με μορφωτικούς σκοπούς ,όπως για παράδειγμα η περίφημη ‘’Φιλόμουσος Εταιρεία ‘’ που ιδρύθηκε στη Βιέννη το 1815. Γενικά στελέχη της υπήρξαν ο Καποδίστριας , ο μητροπολίτης Αρτας και μετέπειτα Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιος, ο Δημήτριος Μόστρας από την Αρτα , ο Γεώργιος Σταύρου και Ζώης Χαραμής γιαννιώτης στην καταγωγή . Από τα δέκα μέλη αυτής οι τέσσερες ήταν Ηπειρώτες .
Στα γεγονότα της Μολδοβλαχίας , δηλαδή στην εκστρατεία του Υψηλάντη και στον Ιερό Λόχο ,συμμετείχαν ηπειρώτες σε μεγάλο αριθμό και σε ηγετικές θέσεις . Αναφέρονται χαρακτηριστικά ο Αθανάσιος Τσακάλωφ , που υπήρξε υπασπιστής του Δημητρίου Υψηλάντη, ο Μιχαήλ Χρησταρής ,που υπήρξε οικονομικός επιμελητής της εκστρατείας .Οι Κωνσταντίνος Πεντεδέκα , Θεοδόσιος Χριστοδούλου ,ζαγορίσιος που αποδεικνύονται από τους πιο δραστήριους αξιωματικούς της εκστρατείας και πολλοί άλλοι που μαζί με τους απλούς ιερολοχίτες κάνουν των κατάλογο ατελείωτο .
Ετσι η Φιλική Εταιρία και ο Ιερός Λόχος προετοίμασαν την επανάσταση του 1821. Στην οικονομική ενίσχυση του Αγώνα συμμετείχαν ενεργά οι διάφορες παροικίες: Οι έμποροι της Μόσχας ,κυρίως με πρωτεύοντες του Ζώη Ζωσιμά , Μάνθο Ριζάρη και Γεώργιο Χατζηκώστα , που χρηματοδότησαν ουσιαστικά μαζί με τον Πελοποννήσιο έμπορο της Κωνσταντινούπολης Παναγιώτη Σέκερη, σχεδόν όλο τον αγώνα μέχρι την έναρξη της Επανάστασης .
Με το πέρας του Αγώνα δεν παύει η γενναία προσφορά των εθνικών ευεργετών προς τη πατρίδα. Αυτοί οι ευεργέτες παραμένουν πάντοτε στην συντριπτική τους πλειοψηφία Ηπειρώτες ,οι οποίοι τώρα κατευθύνουν τις δωρεές τους κυρίως προς την πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους. Αναφέρουμε ενδεικτικά τους σημαντικότερους καθώς και τα ιδρύματα τα οποία καθίδρυσαν οι ίδιοι στην Αθήνα. Ας σημειωθεί ότι πολλοί από τους ευεργέτες αυτούς θεωρούνται και εθνικοί ευεργέτες και των χωρών που έζησαν ( πχ Σίμων και Γεώργιος Σίνας, Μιχαήλ Τοσίτσας )
Ο Ιωάννης Δομπόλης , που ο πατέρας καταγόταν από την Κρετσούνιστα Ιωαννίνων .Γεννήθηκε το 1769 , έμπορος στη Ρωσία , φίλος του Καποδίστρια , υπηρετεί το Εθνος από διάφορες θέσεις αμισθί , με τη διαθήκη του το 1849 άφηνε 8.000.000 δρχ. για να ιδρυθεί το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο .
Ο Γεώργιος Ριζάρης ,από το Μονοδένδρι Ζαγορίου Ιωαννίνων , έμπορος στη Ρωσία που γεννήθηκε το 1769 και απεβίωσε το 1841 ,ίδρυσε τη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή .
Ο Ευάγγελος Ζάππας ,από το Λάμποβο επαρχίας Τεπελενίου ,γεν. το 1800 και πέθανε το 1865 .Υπήρξε πρωτοπαλίκαρο του Μάρκου Μπότσαρη και συμμετείχε σε όλους τους αγώνες των Σουλιωτών κατά του Αλή πασά .Μετά την απελευθέρωση ταξίδεψε στη Βλαχιά. Επιδόθηκε στο εμπόριο και ενοικίαση αγροκτημάτων . Μαζί με τον ανιψιό του Ευάγγελο Ζάππα ανήγειραν το Μέγαρο Ολυμπίων –ΖΑΠΠΕΙΟ .Κάλυπτε οικονομικά την διενέργεια ανά τετραετία των Ολυμπίων εκθέσεων στην Αθήνα , εξέδωσε το λεξικό και τη γραμματική της ρουμανικής γλώσσας .Ενίσχυσε: Το Πανεπιστήμιο Αθηνών , την Εθνική Βιβλιοθήκη ,την Ακαδημία Αθηνών ,το Πολυτεχνείο , το Αρσάκειο, τα Μουσεία ,το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο και έδωσε πολλά χρήματα για την αναμόρφωση των κερκίδων του Παναθηναϊκού Σταδίου . Όταν έγινε γνωστή στη Ρουμανία η διαθήκη του ,είχε προκληθεί διπλωματικό επεισόδιο και διακόπηκαν οι διπλωματικές σχέσεις Ρουμανίας – Ελλάδας για πέντε χρόνια εξαιτίας ακριβώς των όσων άφηνε με τη διαθήκη του στην Ελλάδα .
Ο Κωνσταντίνος Ζάππας , ανιψιός του Ευάγγελου Ζάππα , από το Λάμποβο επίσης , που απεβίωσε το 1892 , ίδρυσε ’’εν ζωή ‘’ το Ζάππειο Παρθεναγωγείο .
Ο Μιχαήλ Τοσίτσας , από Μέτσοβο , έμπορος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου που γεννήθηκε το 1787 και απεβίωσε το 1856,δώρησε μια τεράστια περιουσία , από την οποία μεγάλο μέρος δαπανήθηκε για την ανέγερση του Μετσόβειου Πολυτεχνείου .Επίσης 50.000 φράγκα για εξωραϊσμό των δρόμων της Αθήνας, 500.000 φράγκα για τη Σχολή Καλών Τεχνών ,ποσά για το Δημοτικό Νοσοκομείο Αθηνών , ποσά για τον τον Αγιο Τάφο .
Ο Νικόλαος Στουρνάρας , έμπορος στο Λιβόρνο και την Αλεξάνδρεια εκτός άλλων μεγάλων ποσών που κληροδότησε προσέφερε και 100.000 τάλ. στο Κράτος για το Πολυτεχνείο Αθηνών .Οσο ζούσε και έζησε λίγο ‘’….κανέν αγαθοεργό ή κοινωφελές κατάστημα εις την Ελλάδα δεν απόμεινε , το οποίον να μή συγκατάττει αυτόν μεταξύ των ευεργετών του …’’’
Ο Γεώργιος Χατζηκώστας από τα Γιάννενα, γεννήθηκε το 1753 και απεβίωσε το 1845, έμπορος της Κωνσταντινούπολης και Ρωσίας, κληροδότησε μεγάλα ποσά, εκ των οποίων ένα μέρος χρησιμοποιήθηκε για την ίδρυση του Ορφανοτροφείου Αθηνών και με μέρος αυτών ίδρυσε και το Νοσοκομείο Χατζηκώστα στα Ιωάννινα και το Νοσοκομείο στο Μεσσολόγγι .
Ο Απόστολος Αρσάκης , από το Χοτίχοβο της επαρχίας Πρεμετής, γιατρός στο Βουκουρέστι . Γεννήθηκε το 1792 και απεβίωσε το 1874 . Διετέλεσε υπουργός εξωτερικών της Ρουμανίας και Πρόεδρος του υπουργικού Συμβουλίου της Ρουμανίας και για λίγο πρωθυπουργός της Ρουμανίας . Ιδρυσε με δωρεά του το Αρσάκειο Παρθεναγωγείο .Εδωσε 1.200.000 δρχ. για τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία .
Ο Γεώργιος Αβέρωφ από το Μέτσοβο , έμπορος στην Αίγυπτο .Γεννήθηκε το 1818 και απεβίωσε το 1899 .Με χρήματά του αγοράστηκε το Θωρητκό ‘’ΑΒΕΡΩΦ’’ , αποπεράτωσε το Μετσόβειο Πολυτεχνείο , οικοδόμησε την Νέα Σχολή των Ευελπίδων και το Εφηβείο και αναμαρμάρωσε το Παναθηναϊκό Στάδιο ,ανήγειρε το Αβερώφειο Παρθεναγωγείο και τον Ναό Ευαγγελίστριας της Αλεξάνδρειας.
Η οικογένεια Σίνα ,που έζησε στην Αυστρία καταγόταν από την Ηπειρωτικομακεδονική πόλη Βοσκόπολη . Ο Γεώργιος Σίνας ίδρυσε το Αστεροσκοπείο Αθηνών ( με τα κατάλληλα εργαλεία και βιβλιοθήκη ) .Οσο ζούσε στην Αυστρία κατασκεύασε κατά μήκος όλης της αυτοκρατορίας των Αψβούργων τον Σιδηρόδρομο του Νότου και δίκτυο πλωτών διωρύγων στους ποταμούς Δούναβη και Τίσσα , ιδρύοντας την πρώτη Ατμοπλοϊκή εταιρία Δουνάβεως .Δωρίζει την πρώτη γέφυρα που ενώνει την Βούδα και την Πέστη ,δημιουργώντας τη Βουδαπέστη .
Ο γιός του Σίμων , που πέθανε το 1876 ,ανήγειρε το Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών ,συνέβαλε στην αποπεράτωση του Μητροπολιτικού Ναού της Αθήνας, διέθεσε για το Αμαλιείο Ορφανοτροφείο 157.000 δρχ .Εθεσε στη διάθεση του Καποδίστρια το ποσό των 2.007 τάλιρων ως προϊόν εράνου μεταξύ των ομογενών της Αυστριακής πρωτεύουσας παρακαλώντας εκ μέρους του να κατατεθεί ως πρώτος θεμέλιος λίθος για σύσταση ορφανοτροφείου, νοσοκομείου κλπ .Ανέγειρε στη Βουδαπέστη Νοσοκομεία, Βρεφοκομεία ,πτωχοκομεία .Χρηματοδότησε το παγκόσμιας φήμης Μέγαρο Φίλων της Μουσικής της Βιέννης , την Ακαδημία και την Εμπορική Σχολή της Βιέννης ,τον Ναό Αγίας Τριάδος της Βιέννης .
Η οικογένεια Γεωργίου Σταύρου –Τζαπαλάμου καταγόταν από τα Γιάννενα . Είχε εμπορικές ρίζες στην Βενετία στις αρχές του 18ου αι και ανέδειξε τον Σταύρου Ιωάννη διαχειριστή μιας σχεδόν πολυεθνικής εταιρίας, με ανταποκρίσεις με άλλους εμπορικούς οίκους Ελλήνων σχεδόν σε όλη την Ευρώπη . Οι γιοί του , Γεώργιος Σταύρου και Σωτήριος , συνέχισαν το έργο του πατέρα τους , ο δε πρώτος ,φίλος του Γεωργίου Σίνα , αναδείχθηκε και αυτός ως μια από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της παροικίας της Βιέννης .Το 1842 ,εγκαταλείποντας την πατρική του καριέρα και αναμειγνυόμενος με τα πολιτικά της Ελλάδας , κατέβηκε στην πατρίδα για να υπηρετήσει τον Καποδίστρια , στενός φίλος όντας του τελευταίου .Χάρησε με τη ιδιόχειρη διαθήκη του στην πόλη των Ιωαννίνων ένα Ορφανοτροφείο αρρένων και για το σκοπό αυτό χάρισε 65 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας και 40.000 δρχ. ,και οι μεν 40.000 δρχ. θα διατεθούν για την ανέγερση του Ορφανοτροφείου ,οι δε μετοχές θα παραμείνουν στην Τράπεζα και με τους τόκους θα καλύπτονται τα έξοδα λειτουργίας του Ιδρύματος .
Στον Γεώργιο Σταύρου εξάλλου , οφείλεται ουσιαστικά η ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας : Με την εμπειρία των εμπορικών και τραπεζικών συναλλαγών του εμπορικού του οίκου στη Βιέννη , ο Γεώργιος Σταύρου υπήρξε το καταλληλότερο άτομο για την ίδρυση της Τράπεζας στην Ελλάδα .Μετά από πολυετείς προσπάθειες του Γεωργίου Σταύρου , ιδρύεται το 1842 η Εθνική Τράπεζα : Από τους πρώτους μετόχους υπήρξε το ελληνικό κράτος με 1000 μετοχές , ο ελβετός φιλέλληνας Εϋνάρδος με 500 και ο Νικόλαος Ζωσιμάς με άλλες 500 ,καθώς και άλλοι , όπως ο Γεώργιος Σταύρου , αλλά με πολύ λιγότερες μετοχές .Μάλιστα ,ο Νικόλαος Ζωσιμάς είχε σκοπό να μεταφέρει τεράστια ποσά των δωρεών του που είχε καταθέσει στη Ρωσία και να τα μετατρέψει σε μετοχές τη Εθνικής Τράπεζας .Αυτός ο σκοπός δεν εκπληρώθηκε ποτέ γιατί ο μεγάλος αυτός ευεργέτης Νικόλαος Ζωσιμάς πέθανε την ίδια χρονιά της ίδρυσής της .
Χαρακτηριστικά και μόνον πρέπει να αναφέρουμε ότι το κεφάλαιο των Κληροδοτημάτων αποκλειστικά των γιαννιωτών εμπόρων της Μόσχας ,ανερχόταν μέχρι το 1842 , σε ένα εκατομμύριο εφτακόσιες πενήντα χιλιάδες ρούβλια .Αν το ποσό αυτό μεταφραστεί σε μετοχές τη Εθνικής Τράπεζας ,ήτοι χίλιες τετρακόσιες μετοχές , μαζί με τα κεφάλαια των εκατόν πενήντα χιλιάδων φιορινιών της Βιέννης , επίσης κατατεθειμένα για την πόλη των Ιωαννίνων ,προσεγγίζει το κεφάλαιο σύστασης τη Εθνικής Τράπεζα της Ελλάδος .
Β. Ηπειρώτες Ευεργέτες της Τουρκοκρατίας και Ελληνοκρατίας
Θα ήταν επίσης μεγάλη παράλειψη από μέρους μας να μην αφιερώσουμε σ’ αυτή τη σελίδα- έστω και ονομαστικά – τους Ηπειρώτες Ευεργέτες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και μετέπειτα , αφού ο αριθμός τους είναι μεγάλος και δυσανάλογος με τον όλο πληθυσμό της περιοχής κατά την περίοδο που έζησαν οι ίδιοι .
Μια τόσο μικρή περιοχή γέννησε και ανέδειξε υπερβολικά μεγάλο αριθμό ευεργετών τόσο για όλη την Ελλάδα , όσο και για την πόλη και τη γενέτειρά τους .Μελετώντας κάποιος τις διαθήκες που κατέλιπαν και τη βιογραφία τους παρατηρεί ότι οι ευεργέτες προέρχονταν από όλα τα επαγγέλματα και ήταν όλων των κοινωνικών τάξεων: Νοικοκυρές , αγράμματοι , επιφανείς πολιτικοί ,έμποροι ,καθηγητές Πανεπιστημίου , τραπεζίτες ,βιομήχανοι, χρυσοχόοι , διπλωμάτες , χανιτζήδες,, ταβερνιάρηδες , καφετζήδες , αρτοποιοί ,επιχειρηματίες , υπάλληλοι, ιερομόναχοι, δικηγόροι, μηχανικοί, γιατροί κ.α.
Ξεκίνησαν από χωριά πάμπτωχα ,υπόδουλα στον Τουρκικό ζυγό .Οι περισσότεροι από αυτούς έφυγαν μικρά παιδάκια αμούστακα ( 10 και 15 ετών ) χωρίς να ξέρουν γράμματα , χωρίς να ξέρουν τη γλώσσα της χώρας προορισμού τους και μερικές φορές ούτε κάν τη χώρα προορισμού τους , χωρίς να έχουν γνωστούς ή φίλους εκεί , χωρίς να έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας με τους συγγενείς στην πατρίδα τους για ό,τι και αν συνέβαινε .
Αλλοι χάθηκαν και κανείς δεν έμαθε ποτέ το πώς και το γιατί , άλλοι επιβίωσαν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες , δούλεψαν σκληρά ,ανδρώθηκαν και μεγαλούργησαν.
Σίγουρα οι περιπέτειες των σύγχρονων ηρώων θα ωχριούσαν μπροστά στις δικές τους . Εφτασαν στα πέρατα του κόσμου και δεν λησμόνησαν από πού ξεκίνησαν .Πολλοί από αυτούς υπήρξαν επιφανείς πολίτες και ρυθμιστές της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής του τόπου που διέμεναν και εργάζονταν . Είναι ενδιαφέρουσες οι βιογραφίες τους ,οι περιπέτειες και οι περιπλανήσεις τους ανά την οικουμένη , τα επαγγέλματα που έκαναν αλλά και ο τρόπος ζωής τους .
Οι ευεργεσίες τους είναι πράξεις αλτρουϊσμού που επιβεβαιώνουν το ότι οι πράξεις ευεργεσίας δεν είναι το τέλος αλλά Η ΑΡΧΗ .Μακριά από τη λογική της υστεροβουλίας και του αντισταθμίσματος ,μακριά από τα φώτα τη δημοσιότητας , σιωπηρά και αθόρυβα άφησαν την περιουσία τους .Αλλοι επέλεξαν να μείνουν ακόμη και άγαμοι ,όπως πολλοί αναφέρουν και στις διαθήκες τους ,ώστε να αφήσουν μεγαλύτερα ποσά για ευεργεσίες στην πατρίδα τους . Δεν τους ενδιέφερε η δική τους ευημερία αλλά το πώς θα μπορέσουν να βοηθήσουν έμπρακτα και ουσιαστικά όλους όσους έμειναν πίσω στην ιδιαίτερη πατρίδα τους ,στα Γιάννενα ,στην Ηπειρο, στην Ελλάδα ολόκληρη ,που τόσο φτωχή ήταν .
Δεν αξιώνουμε με την αναφορά μας αυτή να συγγράψουμε κάποιο βιβλίο γιατί θα αδικούσαμε όλους αυτούς τους Ευεργέτες και το έργο τους ,ούτε βέβαια υπάρχουν καταγεγραμμένοι όλοι όσοι υπήρξαν Ευεργέτες , αλλά είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής από μέρους μας και η αναγνώριση του έργου που άφησαν πίσω τους .
Β-α. Ηπειρώτες Ευεργέτες της Τουρκοκρατίας
( Σε παρένθεση , εφόσον υπάρχουν στοιχεία , ο τόπος γέννησης ή καταγωγής , ημερομηνία γέννησης ,επάγγελμα και χώρα που έζησε και δραστηριοποιήθηκε επαγγελαμτικά ο κάθε Eυεργέτης )
1. Ιωάννης Γκούρμας ( Διπαλίτσα Πωγωνίου ,Βλαχία ,επιχειρηματίας )
2. Ιωάσαφ Φιλανθρωπινός ( Ιωάννινα ,προϊστάμενος Μονής Φιλανθρωπινών Νησιού Ιωαννίνων )
3. Ιωάννης Σιμωτάς ( Πογδόριανη Κουρέντων ,Μολδαβία ,μεγαλέμπορος )
4. Ζώτος Τζιγαράς ( Ιωάννινα ,περί το 1550 ,Μολδαβία ,αυλικός του πρίγκιπα Πέτρου Μιχνέστο )
5. Επιφάνιος Ηγούμενος ( Ιωάννινα ,1568 ,Βενετία ,έμπορος )
6. Κυριάκος Φλόκας ( Μέτσοβο, τσέλιγκας ,του οφείλονται τα προνόμια του Μετσόβου )
7. Εμμανουήλ Γκιούμας ( Ιωάννινα, περί το 1608, Βενετία ,έμπορος )
8. Πάνος Ιερομνήμων ( Ιωάννινα , περί το 1616, Κων/πολη ,Βενετία ,έμπορος )
9. Νικόλαος Γλυκής ( Ιωάννινα ,1619,Βενετία ,ίδρυσε το περίφημο τυπογραφείο στη Βενετία )
10. Σπύρος Στράτης ( Δέλβινο , περί το 1635, Βενετία , έμπορος )
11.Νίκος Πασαράφης ( Ιωάννινα, Βουκουρέστι )
12. Ιωαννίκιος Παγούνης (Πωγωνιανή, μοναχός ,Βλαχιά )
13. Νικόλαος Καραγιάννης ( Ιωάννινα ,1658 ,Βενετία)
14. Φλώρος Θεόδωρος ( Ιωάννινα ,Βενετία , έμπορος )
15. Χριστόφορος Τσαγγρής ( Κοτόρτσι Κατσανοχωρίων ,περί το 1670,έμπορος ιερών σκευών, Λευκάδα )
16. Λάμπρος και Σίμων Μαρούτζης (Ιωάννινα ,μονοπώλιο καπνού στα Ιωάννινα )
17. Μιχαήλ, Αλέξιος και Ιωάννης Μίσιος ( Μονοδένδρι ,προεστοί του Ζαγορίου)
18. Σπύρος Ρίζος ( Δέλβινο,Βενετία ,έμπορος λαδιού )
19. Δημήτριος Κερασάρης ( Ιωάννινα,Βενετία ,έμπορος )
20. Στέργιος Στάνος ( Μέτσοβο ,Βενετία ,έμπορος )
21. Νούτσος Κοντοδήμος ( Βραδέτο Ζαγορίου ,Βλαχιά ,Γενικός Προεστώς Ζαγορίου )
22. Δημήτριος Σάββας ( Ιωάννινα , Ρωσία ,παντρεύτηκε 70ετών και απέκτησε τέκνα )
23. Παναγιώτης Χατζηνίκου ( Ιωάννινα,1709 , Βουκουρέστι ,μεγαλοπραματευτάς )
24. Χρήστος Κωνσταντίνου ( Αργυρόκαστρο ,Βιέννη ,έμπορος )
25. Νικόλαος Ματσικάκης ( Τσαραπλανά Πωγωνίου ,Ιερομόναχος )
26. Κων/νος Γεωργίου ( Καπέσοβο Ζαγορίου,Βιέννη, έμπορος )
27. Παναγιώτης Γκότσης ( Σουδενά Ζαγορίου ,Βενετία ,υπάλληλος )
28. Κων/νος Παπάζογλου ( Σκαμνέλι Ζαγορίου ,Βλαχιά ,έμπορος )
29. Χατζή –Μάνθος Γκίνος ( Νεγάδες Ζαγορίου ,Μολδαβία ,Βλαχία, προμηθευτής προβάτων σουλτανικού στρατού )
30.Ιωάννης και Αναστάσιος Βρεττός (Ιωάννινα , Λιβόρνο ,Βενετία ,πραματευτές )
31. Ιωάννης ,Φίλιππος , Χριστόδουλος Κοτοπούλης (Ιωάννινα ,Μόσχα ,έμποροι)
32. Ιωάννης Κώνστας ( πέριξ των Ιωαννίνων Σέρρες και Βιέννη, υπάλληλος και έμπορος )
33. Σταύρος Φόρος ( Ιωάννινα, Ρωσία )
34. Δημήτριος Μέγγλας ( Δραγάρι Ζαγορίου ,Βλαχιά )
35. Νικόλαος και Κων/νος Τσιγαράς ( Βραδέτο Ζαγορίου , Βεσσαραβία )
36. Χατζηλεόντιος Χρήστου ( Αργυρόκαστρο , Τεργέστη )
37. Ζώτος Ντούρος ( Πρεμετή , Βιέννη ,έμπορος )
38. Παναγιώτης , Αναστάσιος, Λέων Μελάς (Ιωάννινα ,10ετία 1730,Κων/πολη,Μόσχα,Νίζνα , έμποροι)
39. Ιωάννης Κονιτζιώτης ( Κόνιτσα,Νίζνα, έμποροι )
40. Δημήτριος Σαϊτσής ( Σκαμνέλι Ζαγορίου ,Κισνόβι της Βεσσαραβίας ,έμποροι)
41. Χριστόδουλος Κόνιαρης ( Μονοδένδρι Ζαγορίου,Ισμαήλι Βλαχιάς ,έμπορος )
42. Ζώης Καπλάνης ( Γραμμένο Ιωαννίνων , περί το 1736 ,Μόσχα ,έμπορος )
43. Ιωάννης Χριστοδούλου ( Ιωάννινα , Κων/πολη ,Βενετία, έμπορος )
44. Παναγιώτης Ζιούκας ( Ιωάννινα ,Βλαχιά ,Νίζνα , έμπορος )
45. Γεώργιος και Αναστάσιος Γοργόλης ( Κοβίλιανη Γραμμενοχωρίων,Μόσχα ,έμποροι )
46. Κωνστάντιος Φιλίτης ( Ζίτσα , μοναχός )
47. Γεώργιος Θεοφάνης ( Πρέβεζα ,έμπορος )
48. Νεόφυτος ιερομόναχος ( Ιωάννινα )
49. Γρηγόριος Παλιουρίτης ( Μπισδούνι –Ελεούσα , 1778 )
50. Απόστολος Πετρινός ( Τσεπέλοβο Ζαγορίου ,Βλαχιά είχε ιδιόκτητο υποστατικό στην πόλη Τάπουλα )
51.Μπαλάνος Μάτζος ( Τσεπέλοβο ,Νίζνα ,έμπορος )
52. Δημήτριος Γκαδέλος ( Μέτσοβο ,Μόσχα ,έμπορος )
53. Αναστάσιος Δημητρίου ( Νεγάδες Ζαγορίου ,Γιάσι Μολδαβίας )
54. Δοσίθεος Φιλίτης ( Πογδόριανη Κουρέντων , 1721,μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας )
55. Κων/νος Μπεζεργιάννης ( Μπάγια Ζαγορίου ,Βλαχιά ,έμπορος )
56. Ιωάννης Μπούστρος ( Γραμμένο ,Μόσχα ,Νίζνα ,έμπορος )
57. Κων/νος Σερεμέτης ( Μονοδένδρι , )
58. Ιωάννης Παλαιόβης ( Δελβινάκι ,Μόσχα ,έμπορος )
59. Αναστάσιος Καραστάθης ( Νεγάδες Ζαγορίου ,Μολδαβία, Βεσσαραβία ,έμπορος )
60. Νεόφυτος Δούκας ( Σουδενά Ζαγορίου ,1760, Λόγιος και Διδάσκαλος του Γένους )
61. Νικόλαος Βλαχούτσης ( Αρτα )
62. Διονύσιος ιερομόναχος ( Μονοδένδρι ,Βλαχιά ,Βιέννη, Τεργέστη )
63. Ιωάννης Βουβούκης ( Ιωάννινα ,Μόσχα ,πραματευτής )
64. Μάνθος και Γεώργιος Ριζάρης ( Μονοδένδρι Ζαγορίου -1764, 1769, Μόσχα , Νίζνα,Οδυσσό)
65. Παναγιώτης Τζουράκης ( Πρέβεζα ,ιερέας )
66. Γεώργιος Ι. Μετάξος ( Ιωάννινα ,Βουκουρέστι )
67. Αναστάσιος, Νικόλαος, Θεοδόσιος , Ζώης και Μιχαήλ Ζωσιμάς ( Γραμμένο Ιωαννίνων , από 1754-1762, Νίζνα , Λιβόρνο , πραματευτάδες με εμπορεύματα της Κίνας ) φωτ. 1, 2
68. Νούσιας Χρυσός ( Ιωάννινα, γουναράς )
69. Δημήτριος Μπάλκος ( Πρέβεζα )
70. Κων/νος Τολίκας ( Συρράκο ,Αρτα ,έμπορος )
71. Αθανάσιος Κεφαλάς ( Πρέβεζα,Κέρκυρα )
72.Γεώργιος Χατζηκώστας ( Ιωάννινα, 1753 ,Κων/πολη, Μόσχα ,εμπόριο ανταλλαγής πολύτιμων ειδών )
73. Χριστόδουλος Ευθυμίου ( Ιωάννινα, 1776 ,Αρτα ,Πρέβεζα )
74. Πριόβολος Νικόλαος ( Πιστιανά Τζουμέρκων ,1780 )
75. Τριαντάφυλλος Δομπόλης ( Κριτσούνιστα Κουρέντων ,Ιωάννινα, Ρωσία, Πετρούπολη, έμπορος )
76. Κων/νος Φουρνίγκας ( Μέτσοβο )
78. Μιχαήλ Νάζος ( Μόλιστα Κόνιτσας, Βλαχία , έμπορος )
79. Παναγιώτης Παυλής ( Ιωάννινα ,Βλαχία ,έμπορος )
80. Θεόδωρος Βραζέλης ( Πρέβεζα , έμπορος )
81. Κολιογιώργου αδελφοί ( Καλαρίτες ,)
82. Κων/νος και Παύλος Πασχάλης ( Καπέσοβο Ζαγορίου ,περί 1770,Ρωσία ,έμποροι )
83. Αναστάσιος Ζορδοβούλης ( Πάπιγκο ,βικογιατρός )
84. Τριαντάφυλλος Τσιομάγκας ( Μέτσοβο, Μόσχα ,έμπορος )
85. Νικόλαος Στουρνάρας ( Μέτσοβο ,1806 ,Λιβόρνο ,Παρίσι ,Αλεξάνδρεια ,επιχειρηματίας )
86. Νικόλαος Γαλιλαίας ( Φούρκα Κόνιτσας , έμπορος )
87. Δημήτριος Αθανασίου ( Βήσσιανη Πωγωνίου ,Βλαχία )
88. Κων/νος Γούναρης ( Τσερβάρι Ζαγορίου, Γαλάτσι Βλαχίας ,έμπορος )
89. Χρήστος Χαρισιάδης ( Βούρμπιανη Κόνιτσας, Βουκουρέστι )
90. Ελισάβετ Καστρισόγια (Ιωάννινα, 1800 , Βλαχία ,Βουκουρέστι )
91.Ιωάννης και Δημήτριος Αναγνωστόπουλος ( Σοποτσέλι –Δίλοφο Ζαγορίου, Βράϊλα Ρουμανίας )
92. Ευάγγελος Παπαγγέλης ( Αλποχώρι –Μαντείο Δωδώνης ,Βλαχιά )
93. Χατζή-Παύλος Δερέκας ( Βελτσίστα Ιωαννίνων )
94. Ευστάθιος Λεοντίου ( Ιωάννινα )
95. Δημήτριος Σκλιβανίτης ( Σκλίβανη Ιωαννίνων , Βλαχιά ,Βουκουρέστι )
96. Μιχαήλ Τοσίτσας ( Μέτσοβο , 1787, Αλεξάνδρεια Αιγύπτου ) φωτογραφίες 1, 2
97. Νικόλαος Μακρής ( Ιωάννινα )
98. Αγγελική Τσιολάκη ( Νεγάδες Ζαγορίου ,Βλαχιά )
99. Βασίλειος Μπίτσας ( Γραμμένο Γραμμενοχωρίων ,Βλαχία , Ιερολοχίτης ,έμπορος )
100. Αγάπιος ιερομόναχος ( Δραγουμή ,ιερομόναχος στο Ιάσιο και στο Μονή Παλιουρής)
101. Αναστάσιος Μανάκης –Μιχάλογλου (Ανήλιο Μετσόβου ,περί το 1790, Κων/πολη, Ρωσία , Μολδοβλαχία ,έμπορος ζώων )
103. Ανδρέας Ζαράλης ( Σκαμνέλι Ζαγορίου )
104. Ιωάννης Σιακαμπένης ( Φορτώσι Κατσανοχωρίων ,Ιωάννινα, έμπορος )
105. Γεώργιος Χατζόπουλος ( Φραγκάδες Ζαγορίου ,Μολδαβία ,έμπορος )
106. Μιχαήλ Παραμυθιώτης ( Ιωάννινα, 1793 )
107. Αλέξανδρος Μπαμπαγιώτης ( Ιωάννινα , Ερμούπολη Σύρου ,έμπορος )
108. Κων/νος Γεροστάθης (Κομπότι αρτας ,1784,Κέρκυρα )
109. Κων/νος Κουρής ( Ιωάννινα )
111.Πέτρος Βορέλης ή Μπουρέλης ( Ιωάννινα )
112. Ιωάννης Δούμας ( Τσεπέλοβο Ζαγορίου ,1787,Ισμαήλ, Οδυσσός ,έμπορος )
113. Κων/νος Ζώτος ( Ιωάννινα ,Κισνόβι Βεσσαραβίας ,έμπορος )
114. Ιωάννης Καρανάσιος ( Τσεπέλοβοα Ζαγορίου ,)
115. Αθανάσιος, Ιωάννης, Δημήτριος ,Γεώργιος, Κυριακός και Σταύρος Λάππας (Ανω Δρόβιανη Β. Ηπείρου ,έμποροι )
116. Αγγελική Μιγγούλη ( Ιωάννινα, οικονόμος στον Μιχ. Παραμυθιώτη )
117. Στέφανος Μπότσιαρης ( Μέτσοβο ,Βράϊλα Βλαχίας )
118. Αλέξιος Πλακίδας ( Κουκούλι Ζαγορίου ,Βλαχιά ,Οδυσσός, Σπαθάριος των Ηγεμόνων Βλαχίας )
119. Γεώργιος Σουλιώτης ( Κορύτιανη Κατσανοχωρίων ,έμπορος )
120. Νικόλαος Ζβίγγος( Ιωάννινα ,μπακάλης )
121. Παρθένιος ηγούμενος ( Μουκοβίνα Λάκκας Σουλίου, Αρχιμανδρίτης )
122. Βασίλειος Χρήστου ( Μελιγγοί Ιωαννίνων ,Βλαχιά )
124. Ζαμπέτα Γκαβέτσα ( Ιωάννινα )
125. Χατζή-Καλλίνικος ηγούμενος ( Αν. Σουδενά Ζαγορίου , ηγούμενος )
126. Ιωάννης Λαμπρίδης ( Αν. Σουδενά Ζαγορίου ,1839, ιατρός ,διάφορες πόλεις Ευρώπης )
127. Γκίκας Μπιτζίλης ( Δρυμάδες ,Ρωσία )
128. Γεώργιος Βίκας ( Τσεπέλοβο Ζαγορίου , Οδυσσός ,έμπορος )
129. Χρύσανθος Λιβύης ( Δεμάτι Αν.Ζαγορίου ,επίσκοπος Πενταπόλεως Λιβύης )
130. Ελένη και Ανδρέας Φαρδής ( Μέτσοβο ,Λαμία )
131. Αναστάσιος Γουδίνος ( Ζίτσα ,Βλαχιά , έμπορος ,ενοικίαση μοναστηριακών κτημάτων )
132. Ιωάννης Κόντης ( Βήσσιανη Πωγωνίου )
133. Χαρίσιος Εξαρχος ( Τσερβάρι Ζαγορίου )
134. Σπυρίδων Ξυνός ( Μόλιστα Κόνιτσας ,Βλαχιά , ξενοδόχος )
135. Νικόλαος Μπινάκης ( Σίδερη Φιλιατών )
136. Ιωάννης Πανταζής ( Κ. Σουδενά Ζαγορίου )
137. Βασίλειος Σελελής ( Ζίτσα ,Γιούργεβο Βλαχίας )
138. Αναστάσιος Τσούφλης ( Τσεπέλοβο ,Βλαχία, Βεσσαραβία , Κισνόβι ,πανδοχέας )
139. Αββακούμ Παπούλης ( Νησί Ιωαννίνων ,ιερομόναχος )
140. Δημήτριος Πολύχρονος ( Τσεπέλοβο Ζαγορίου ,βικογιατρός )
141. Σπύρος Δάσκας (Κοκκινόχωμα Γραμμενοχωρίων, Ιωάννινα, πανδοχέας )
142. Νικόλαος Χατζόπουλος ( Δόλιανη )
143. Ιωάννης Βεϊτζινός ( Βίτσα Ζαγορίου ,Νίζνα Ρωσίας ,Οδυσσός, έμπορος )
145. Παύλος Παπαφίλος ( Ιωάννινα ,Πρέβεζα, Βλαχιά )
146. Ιωαννίκιος Πολύδωρος ( Οστανίτσα Πωγωνίου ,Βλαχιά )
147. Ανδρέας Χρυσοβιτσινός ( Χρυσοβίτσα Μετσόβου)
148. Κων/νος Σταμέρωφ ( Μέτσοβο, Ρωσία )
149. Ιωάννης Ρήγκας ( Πράμαντα Τζουμέρκων ,έμπορος )
150. Ανθιμος Τσάτσος ( Πλησίβιτσα Φιλιατών ,1832, ιεοροδιάκονος )
151. Γεώργιος Α. Αυγερινός ( Πρέβεζα )
152. Χριστόδουλος Παπαστυλόπουλος ( Δραγάρι Ζαγορίου ,Βλαχία, έμπορος )
153. Δημήτριος Γ. Ρίζος (Κουκούλι Ζαγορίου ,1805 )
154. Σπυρίδων Πριμηκύρης ( Αν. Σουδενά )
155. Γεώργιος και Σίμων Σίνας ( καταγωγή από Μοσχόπολη, γεννήθηκαν στην Νύσσα Σερβίας 1783 ,1810 ,Βιέννη )
156. Ιωάννης Λούλης ( Κοτόρτσι Κατσανοχωρίων, Μακεδονία ,Ιωάννινα , εμπορικές και τραπεζικές εργασίες ,γνωστή η ΣΤΟΑ ΛΟΥΛΗ στα Ιωάννινα ,όπως μαρτυρεί η επιγραφή της )
157. Ζώης Μαρούλης ( Ιωάννινα , Τριέστι ,Κέρκυρα ,έμπορος )
158. Δημήτριος Σαλαμάγκας ( Ιωάννινα ,έμπορος )
159. Γεώργιος Τσερεπάκας ( Δραμεσιοί Ιωαννίνων )
160. Παναγιώτης Λαζαράς ( Αν. Σουδενά , 1805, Κέρκυρα ,Παρίσι ,ιατροφιλόσοφος ,)
161. Ευστάθιος Κωτούλης ( Γρεβενίτι Ζαγορίου, Βλαχία ,έμπορος )
162. Δημήτριος Κολιός ( Κόνιτσα ,1813, Δαρέστι Βλαχίας )
163. Παναγιώτης Ζέρβας ( Μπουρντάρι Ζίτσας, Βλαχία )
164. Θεόδωρος και Γεώργιος Τούλης ( Μέτσοβο , Αλεξάνδρεια Αιγύπτου )
165. Χρήστος Γεωργόπουλος ή Τσίτος ( Καρίτσα Κουρεντοχωρίων )
166. Σωτήριος Κερασοβίτης ( Πρέβεζα )
167. Δημήτριος Ι. Ζάκκας ( Καλωτά Ζαγορίου ,περί το 1845 )
168. Παρασκευή Γοργόλη ( Ιωάννινα ,Μόσχα )
169. Δημήτριος Διαμάντη Δερδέκης (Κόνιτσα ,Βουκουρέστι )
170. Χαρίσης Ζήκος ή Τσομπάνος ( Βούρμπιανη Κόνιτσας ,Αθήνα , κτηματίας )
171. Αθανάσιος Αθανασιάδης (Πρέβεζα , 1809 )
172. Χρήστος Στεφανάκης ( Δρεστενίκο Ζαγορίου )
173. Γεώργιος Τζούρογλου ( Λισκοβέτσι Ζαγορίου, Βλαχία ,κτηματίας )
174 . Αλέξιος Κανέτσιος ( Φραγκάδες Ζαγορίου ,Ρουμανία)
175. Αγγελική Παπάζογλου ( Σκαμνέλι Ζαγορίου ,Ιωάννινα )
176. Αναστάσιος Φιλίτης ( Ζίτσα ,Βλαχία )
177. Δημήτριος Φιλίτης ( Ζίτσα ,Ρουμανία, έμπορος )
178. Γεώργιος Βαβύρογλου ( Λισκοβέτσι Ζαγορίου)
179. Ευθύμιος Θωμαϊδης ( Αν. Ραβένια Πωγωνίου ,1815,Βλαχία ,έμπορος )
180. Δημήτριος Λιόντος ( Ζίτσα, Ιωάννινα ,κτηματίας )
181. Ιωάννης Λαμπριάδης ή Δάλλας ( Αν. Σουδενά, περί το 1810 ,Βραϊλα Βλαχίας ,έμπορος )
182. Διώχνω Δάσκα ( Πάπιγκο )
183. Χρήστος Ξανθής Λάβδας ( Σιοποτσέλι Ζαγορίου )
184. Κων/νος Ρόγκος ( Δοβρά Ζαγορίου )
185. Αλέξιος Δημ. Μετσοβίτης ( Μέτσοβο )
187.Αναστάσιος Διαμ. Σταυρίδης ( Αν. Σουδενά )
188. Παναγιώτης Γιαννοπλάτης ( Μελιγγοί Ιωαννίνων ,Ρουμανία )
189. Αικατ. Λαζ. Δημητρίου
190. Χαριτίνη Τσιγκίρτου ( Ιωάννινα,Βλαχία )
191. Κυριάκος Μανίκας ( Στολοβό Ζαγορίου )
192. Αγαθή Βασσακοπούλου ( Φραγκάδες Ζαγορίου, Βλαχία )
193. Αντώνιος Νέτης ( Σαρακινίστα Αργυροκάστρου )
194. Γεώργιος Σύλλαβος ( Τζιοντίλα )
195. Ελένη Ι.Τζοβάννου (Αν. Σουδενά Ζαγορίου )
196. Κων/νος Ζάππας ( Λάμποβο Β. Ηπείρου ,1814 Βλαχία ,έμπορος ,ενοικίαση αγροκτημάτων )
197. Κων/νος Βάγιας ( Δελβινάκι Πωγωνίου ,Φούλγκο Βλαχίας, έμπορος )
198. Αναστάσιος Λιάκτσε Αβραμίδης ( Κοριτσά Β. Ηπείρου ,Βλαχία ,έμπορος )
199. Λουκάς Κότσιος ( Λάμποβο Β. Ηπείρου ,1819,Ρουμανία ,έμπορος )
200. Νικόλαος Μαντελόπουλος ( Λοζέτσι-Ελληνικό Κατσανοχωρίων, Ρουμανία )
201. Σπυρίδων Τσέλιος ( Γλήνα Δρόπολης )
202. Κων/νος Μέντζιος ( Βήσσιανη Πωγωνίου Κων/πολη ,φούρναρης )
203. Ιωάννης Τριανταφύλλης ( Μαργαρίτι Θεσπρωτίας )
204. Θωμάς και Γεώργιος Αδάμ ( Κοριτσά Β. Ηπείρου ,Αίγυπτος )
205. Ηλίας Χαρίτος ( Νίβανη Αργυροκάστρου ,Ιωάννινα ,Νομικός, και Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ιωαννίνων ).
206. Νικόλαος και Χριστόδουλος Ράμμος ( Τσερβάρι Ζαγορίου )
207. Σπυρίδων Μπότσιαρης ( Πλησίβιστα Φιλιατών )
208. Δημήτριος Ζιτσαίος ( Ζίτσα,1811 ,Παρίσι ,Βουκουρέστι, ιατρός )
209. Ευστάθιος Βανακούλης ( Νεγάδες Ζαγορίου ,Βράϊλα Ρουμανίας ,αρτοποιός )
210. Γεώργιος Αβέρωφ ( Μέτσοβο ,1815,Αίγυπτος )
211. Βασίλειος Χρ. Εξαρχος ( Σταρίτσανη Κόνιτσας ,παντοπώλης )
212. Αχιλλέας Γεροκωστόπουλος ( Πάτερο Κατσαναχωρίων , 1850 , δικηγόρος και υπουργός παιδείας από 1890-1892 )
213. Κων/νος Παντοσίτης ( Τσερβάρι Ζαγορίου ,Σερβία )
214. Ρωξάνδρα Βάγια ( Ιωάννινα ,οικοκυρά )
215. Σταθάκης Λούκας ( Πρεμετή Β. Ηπείρου ,Κάϊρο )
216. Παρασκευή Τσόλη ( Μελιγγοί Ιωαννίνων )
217. Ιωάννης Κ. Παπαθανασίου ( Φορτόστι Κατσανοχωρίων ,Καρβασαρά ,έμπορος )
218. Κων/νος Φάρος ( Νίστορα Κατσανοχωρίων ,έμπορος )
219. Παναγιώτης Ιωαννίδης Παπαχρήστου ( Λοζέτσι –Ελληνικό Κατσανοχωρίων ,Ιωάννινα)
220. Νικόλαος Βράγκαλης ( Βήσσιανη Πωγωνίου ,1848 ,Κων/πολη ,Αθήνα ,Βιομήχανος αλευροποϊίας, αρτοποϊίας )
221. Ιωάννης Δήμας ( Χιμάρα Β. Ηπείρου , Μανσούρα Αιγύπτου , έμπορος )
222. Αναστάσιος Θεόπιστος ( Περάτι Γραμμενοχωρίων ,Αιτωλικό ,έμπορος)
223. Πέτρος Πράτσικας ( Δρόβιανη Β. Ηπείρου, Αίγυπτος ,έμπορος )
224.Αναστάσιος Αθ. Γούσγουνας ( Κόνιτσα , παντοπώλης )
225. Αναστάσιος Δ. Ιλαρίδης ( Βήσσιανη Πωγωνίου,Κων/πολη ,έμπορος )
226. Μαρία Βλάχα ( Μέτσοβο ,οικοκυρά)
227. Γρηγόριος Ζέϊνος ( Λιτονιάβιστα Κόνιτσας, ηγούμενος )
228. Δημήτριος Μπαλδούμας ( Ιωάννινα )
229. Διομήδης Σιμιτέλος ( Μονοδένδρι Ζαγορίου, Μεσολόγγι, έμπορος )
230. Μαρία Μάνου ( Νεγάδες Ζαγορίου ,Βουκουρέστι )
231. Νικόδημος Δημητρίου ( Ραδοτόβι Ιωαννίνων ,ιερομόναχος και αρχιμανδρίτης )
232. Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος -Ανάγνος ( Πάπιγκο ,1837 , δάσκαλος στο ινστιτούτο τυφλών Πέρκινς Βοστώνης και παγκόσμιας φήμης τυφλολόγος ,Διευθυντής του ινστιτούτου αυτού)
233. Σπυρίδων Μπαλτατζής ( Συρράκο Ιωαννίνων )
234. Κων/νος Δ.Γελέκης ( Μακρίνο Ζαγορίου )
235. Φωτεινή Μπίτζινου ( Ιωάννινα )
236. Θεοδωρούλα Πολίτου
237. Θεόδωρος Στράτης ( Ιωάννινα )
238. Κων/νος Αθανασίου ( Στολοβό Ζαγορίου )
239. Μιχαήλ Βλάχος ( Βήσσιανη Πωγωνίου )
240. Αλκιβιάδης Καστρινός ( Ιωάννινα )
241. Απόστολος Α.Ρίζος ( Συρράκο Ιωαννίνων )
242. Δημήτριος Ζέρβας ( Σέλτση Αργυροκάστρου Β. Ηπείρου ,Κων/πολη ,έμπορος )
243. Θεοχάρης Παπάζογλου ( Δοβρά Ζαγορίου ,Κων/πολη ,Ορτάκιοϊ της Ανατ. Θράκης )
244. Αντώνιος Γ. Σούρλας ( Πυρσόγιαννης Κόνιτσας ,Κων/πολη ,έμπορος )
245. Σπύρος Π. Πεκλαρίδης ( Τσαραπλανά Πωγωνίου ,Βλαχία )
246. Γεώργιος Καλτσουνίδης ή Καλτσούνης ( Βήσσιανη Πωγωνίου ,Κων/πολη ,φούρναρης )
247. Λουκάς Ν. Κόντης ( Βήσσιανη Πωγωνίου ,Αθήνα,Βιομήχανος –χημικός )
248. Ζήσης Καραπάνος (Ιωάννινα ,Βουκουρέστι )
249. Στέφανος Στρούμπος και Γεώργιος Στρούμπος ( Κουκούλι Ζαγορίου,Ιωάννινα ,Κέρκυρα )
250. Πλάτων Πετρίδης ( Νούκοβο Αργυροκάστρου , Αγγλία ,διερμηνέας ,μεταφραστής , Γραμματέας της Ιόνιας Γερουσίας )
251. Παν. Δήμου ( Αργυρόκαστρο Β. Ηπείρου )
252. Αλέξ. Μονοδήμος ( Αργυρόκαστρο Β. Ηπείρου )
253. Αλεξ. Γκέργκης ( Αργυρόκαστρο Β. Ηπείρου )
254.Νάσιος Δημούλης ( Παλάσσα Χιμάρας Β. Ηπείρου )
254. Κων. Κουσνέτση ( Χιμάρα Β. Ηπείρου )
255. Δημ. Τζιαφέρη ( Δρόβιανη Β. Ηπείρου )
256. Δημήτρης Τζίκας ( Κορυτσά Β. Ηπείρου )
257. Πέτρος Παπαδόπουλος ( Κουσιοβίτσα Αργυροκάστρου Β. Ηπείρου )
258. Θεοχ. Ν. Πέππες ( Χιμάρα Β. Ηπείρου )
259.Γρηγόρης Δρόσος ( Δρόβιανη Β. Ηπείρου )
260. Νικόλαος Τσιάμης ( Χιμάρα Β. Ηπείρου )
261. Γεώργιος Λέζος ( Κ. Λεσινίτσα Β. Ηπείρου )
262. Χρήστος Μιχόπουλος ( Καλωτά Ζαγορίου )
263 . Δημήτριος Λίνος (Σκαμνέλι Ζαγορίου Πειραιάς, εργοστασιάρχης )
264. Αστρινός Σαγιάννος και Γεώργιος Σιαγιάννος ( Σκαμνέλι Ζαγορίου )
265. Ελένη Πριμικύρη ( Α. Σουδενά Ζαγορίου )
266. Αθ. Μίσιογλου ( Α. Βίτσα Ζαγορίου )
267. Χρ. Κοροσάνη ( Στολοβο)
268. Νικόλαος Χρόνης ( Μακρίνο Ζαγορίου )
269. Χριστόδουλος Καφασίδης ( Μακρίνο Ζαγορίου )
270. Νικόλαο Σακελλαρίδη ( Ζαγόρι )
271. Κώστας Μαλάμης ( Ζαγόρι )
272. Δημήτριος Λούπας ( Παλιοσέλι Κόνιτσας )
273. Γιάννης Τζιμοράγκας και Στέργιος Τζιμοράγκας ( Φούρκα Κόνιτσας )
274. Αναστάσιος Καλός ( Πρέβεζα )
275. Μαρία Σκέφερη ( Πρέβεζα )
276. Θ. Μπαρωνάκης ( Πρέβεζα )
277. Ιγνάτιος Βέμος ( Πρέβεζα )
278. Κωνσταντίνος –Ηρακλής Βασιάδης ( Δελβινάκι ,1821,Κων/πολη )
279. Απόστολος Γκέγκης ( Πάπιγκο Ζαγορίου, Βλαχία )
280. Γεώργιος Κονεμένος βέης ( Πρέβεζα,1798 )
281. Χρήστος Σονδώρης ( Συρράκο )
282. Νικόλαος Βογυάρος ( Καλαρίτες, Αρτα ,έμπορος )
283. Σπύρος Αλεξίου ( Κρετσούνιστα Κουρέντων )
284. Γιαννάκης Σάββας πασιάς ( Ιωάννινα,1830)
285. Ανθιμος Βανάκος ( Μακρίνο Ζαγορίου, έμπορος )
286. Χριστόδουλος Κωνσταντίνου ( Λάβδανη Πωγωνίου,Κων/πολη ,πλανόδιος πωλητής βιβλίων )
287. Αγγελής Στεργίου ( Ιωάννινα )
288. Βασίλειος Πετράκης ( Διπαλίτσα Πωγωνίου,1834)
289. Απόστολος Ζωϊτσης ( Βήσσιανη Πωγωνίου )
290. Αριστοτέλης Πράτσικας ( Δρόβιανη Β. Ηπείρου ,Αλεξάνδρεια )
291. Θεόδωρος Στράτης ή Πλέσιος ( Πλισίβιτσα Φιλιατών,έμπορος )
292. Μάρκος Φωτιάδης ( Κοπάνη Ιωαννίνων ,Πλοέστι Ρουμανίας )
293. Νικ. Νικόπουλος (Δελβινάκι )
294. Κων/νος Φρεαρίτης ( Ραψέοι Τσαρκοβίστας ,1819 )
295. Κώστας Ι. Μπίμπης (Λοζέτσι )
296. Χριστόδουλος Παπουτσόπουλος ( Λισκοβέτσι Ζαγορίου,Πριάβι Μακεδονίας )
297. Κ. Λιούμας ( Αρτσίστα Ζαγορίου )
298. Δημήτρης Πασχάλης ( Αρτσίστα Ζαγορίου )
299. Σοφία Σπ. Τοπάλη ( Συρράκο )
300. Ιωάννης Στεφάνου
301.Πέτρος Σκουμπουρδής (Κόνιτσα ,Αχινός Λαμίας, μεγαλοκτηματίας)
302. Αλέξης Μηλιόπουλος ( Ιωάννινα ,Λαμία ,έμπορος )
303. Χρήστος Γαλίτσης ( Τεριάχι Πωγωνίου , Κων/πολη, έμπορος )
304. Ηρακλής Δούρος ( Κορυτσά Β. Ηπείρου )
305. Π. Χαροκόπος ( Ζαγόρι )
Β-β. Ηπειρώτες Eυεργέτες από την απελευθέρωση και μετέπειτα
306. Αικατερίνη Γκόβελα ( Ιωάννινα )
307. Δημήτρης Ιωαννόπουλος ( Πάπιγκο Ζαγορίου ,Σερβία )
308. Δημήτης Παναγιωτέσκος ( Πάπιγκο Ζαγορίου )
309. Κώστας ΣΤεφ. Παπαδόπουλος ( Αρίζα Λεσκοβικιού )
310. Φίλιππος και Μάρκος Δ. Φιλίππου ( γεν.Κάϊρο ,καταγ. Πρεμετή ,Καϊρο ,ιατρός )
311. Μάνθος Βελογιάννης ( Α. Βίτσα Ζαγορίου ,1840 , Βελιγράδι, επιχειρηματίας )
312. Χρήστος Αθανασιάδης ( Λεσινίτσα Ζαγορίου ,1836 )
313. Δημήτρης Κυπριώτης ( Ιωάννινα )
314. Αγγελική Κοντοτόλη ( Ιωάννινα )
315.Αποστόλης Σολωμός ( Τσερβάρι Ζαγορίου Βράνια Σερβίας, ξενοδόχος )
316. Κώστας Ιωαννίδης ή Καρακαντάς
317. Νικόλαος Γύρας ( Ζίτσα ,1845,έμπορος )
318. Νικ. Γ.Ξυλάνης ( Ζίτσα ,1845, σχολάρχης )
319. Αναστ. Κ. Γάγαλης ( Ζίτσα ,Βλαχία ,γαιοκτήμονας )
320. Γεώργιος Στεργίου (Ζίτσα ,187, γυμνασιάρχης )
321. Ευφροσύνη Σακελλαρίου ( Βραδέτο Ζαγορίου , οικοκυρά )
322. Γ. Πραμαντιώτης ( Πράμαντα Ιωαννίνων, ενοικιαστής αγοράς σφαγείων )
323. Θρασύβουλος Καστρινός ( Νεγάδες Ζαγορίου ,1852 ,Βράϊλα Ρουμανίας , γιατρός )
324. Γιάννης Λόντος ( Ιωάννινα ,καθηγητής Φιλόγογος )
325. Δημήτριος Κίγκος ( Ιωάννινα –Δικηγόρος )
326. Βασίλης Γκότσης ( Α. Σοδενά Ζαγορίου, αρτοποιός )
327. Γιάννης Γεννάδιος ( Δολιανά ,1844, διπλωμάτης )
328. Ευδοκία ή Δούκω Τζωαννοπούλου ( Μέτσοβο ,οικοκυρά .Γνωστή ως Βασιλαρχόντισσα από την απαγωγή της την 27-7-1884 από τους Σαρακατσαναίους λήσταρχους Θύμιο Γάκη και Τάκη Βαγγέλη .Την άρπαξαν μαζί με τη φίλη της Λενιούσιω και για αντάλλαγμα ζητούσαν τα κιλά τους για μεν την Δούκω σε χρυσάφι ,για δε την Λενιούσω σε ασήμι .Τελικά μετά από 15 μέρες πήραν ως λίτρα 10.000 χρυσές λίρες .Το γνωστό δημοτικό τραγούδι ‘’Βασιλαρχόντισσα’’ αναφέρεται στο πραγματικό αυτό γεγονός )
329. Νίκος Χαρισιάδης ( Βούρμπιανη,1847,δικηγόρος )
330. Αναστάσης ή Σιούλας Βενέτης ( Ιωάννινα ,εμποροβυρσοδέψης )
331. Σεβαστή συς. Παν. Γεροκωστόπουλου
332. Γιακουμίνα Πατρινού ( Ιωάννινα )
333. Ανδρέας Τζιαβέλας ( Ιωάννινα )
334. Παναγιώτης Καρέτσος ( Λάβδανη Πωγωνίου ,αρτεργάτης –φούρναρης )
335. Στέφανος Χατζής ( Ιωάννινα , 1855,Ιωάννινα , ιατρός )
336. Νίκος Κουκουμπάνης ( Μέτσοβο , 187, δικηγόρος )
337. Ειρήνη Κόντη ( Ιωάννινα ,οικοκυρά )
338. Δημήτρης Χρηστίδης ( Ιωάννινα 1871,Μηχανικός )
339. Κώστας Ζιαμπής ( Τζιουντίλα )
340. Νίκος Εμμανουήλ ( Ζίτσα ,1860, Γαλλία, Ιωάννινα ,Δασολόγος )
341. Αννέτα Τσιανάκας ( Ιωάννινα , οικοκυρά )
342. Κώστα Δόνος ( Α. Σοδενά , 1850, έμπορος)
343. Ελένη Ζωγράφου ( Αθήνα , Αυστρία ,1874 )
344. Στάθης Πασχάλης ( Μπούλτζη Ζαγορίου ,1862,Φιλόλογος- Σχολάρχης )
345. Δημήτρης Βαταβάλης ( Ιωάννινα ,Κων/πολη , έμπορος )
346. Πέτρος Παπακώστας ( Πέτρα Αν. Ζαγορίου )
347.Βικτωρία Αποστολίδη ( Ιωάννινα ,οικοκυρά )
348.Πολυξένη Μολυβάδα ( Ιωάννινα,1878,Δασκάλα )
349. Δημήτριος Μέκκιος ( Ιωάννινα ,Αθήνα, Τραπεζικές εργασίες )
350. Απόστολος Γκωλέτσης ( Δοβρά –Ασπράγγελοι Ζαγορίου ,1852,Βουλγαρία ,έμπορος )
351.Σωτήρης Πράσσος ( Ζίτσα ,Ξενοδόχος )
352. Γιάννης Παπακώστας –Τζών Κώστας ( Λιά Φιλιατών ,1868, επιστάτης σε σιδηροδρόμους, εθελοντής στις τάξεις των Μπόερς στο Γιοχάνεσμπουργκ κατά των Αγγλων .αιχμαλωτίζεται και μεταφέρεται στην Κεϋλάνη , καφετζής .Το 1911 κατατάσσεται ως στρατιώτης κοντά στον Σπυρομήλιο και για της υπηρεσίες του αυτές παρασημοφορείται από την Ελληνική Κυβέρνηση )
353. Φίλιππος Μήτσης ( Σαντοβίτσα Κουρέντων ,αγρότης )
354. Χρήστος Λαϊνάς ( Πέτρα Αν. Ζαγορίου ,Γερμανία ,Μηχανικός )
355. Σωτήρης Βούλγαρης ( Παραμυθιά ,1857,ο πατέρας του ήταν από τους Καλλαρύτες . Είναι ο γνωστός-διάσημος χρυσοχόος της Via Condoti αρ. 8-10 της Ρώμης καθώς ίδρυσε ένα από τα διασημότερα κοσμηματοπωλεία του κόσμου με το ιακριτικό τίτλο ‘’BULGARI’’)
356. Παρθένιος Βαρδάκς ( Ιωάννινα ,1860,ιεορδιάκονος )
357. Βασίλης Βασιλάς ( Πάργα ,1850,έμπορος )
358. Γεώργιος Βελιαρούτης ( Γραμμένο Ιωαννίνων,1856, χανιτζής, έμπορος )
359. Μιχάλης Παλάσκας ( Ιωάννινα ,καθηγητής Φιλόλογος )
360. Θεμιστοκλής Ρίγγας ( Παραμυθιά ,1878,καταγωγή οικ. από Πράμαντα )
361. Φίλιππος Βριζόπουλος ( Κ. Βίτσα Ζαγορίου ,αρτεργάτης ,εργοστασιάρχης γαλέτας και μπισκότων .Τα μηχανήματα του εργοστασίου του ήταν δικής του επινόησης .Τα προϊόντα του ήταν μοναδικά σε ποιότητα και τιμήθηκε γι΄αυτό με χρυσό μετάλλιο )
362. Αρίστιππος Κουσίδης ( Τσεπέλοβο ,1868,Γερμανία, Γαλλία ,Αίγυπτος ,Μηχανικός )
363. Απόστολος Λ. Λεοντάρης ( Αρτα ,έμπορος ψιλικών )
364. Κώστας Τσούβαλος ( Λίστα Φιλιατών ,1884,αρτοποιός )
364. Χαράλαμπος Λώλης ( Ζαραβίνα Πωγωνίου )
365. Γιάννης Παππάς (Βελτσίστα ,Αμερική ,έμπορος )
366. Μίχος Κατσιώνης ή Ζαφειρόπουλος ( Δελβινακόπολο ,χαλκουργός )
367. Δημήτρω Τζιμογιάννη ( Πρωτόπαππα )
368. Πηνελόπη Αθ. Τρικαλινού ( Ιωάννινα ,οικοκυρά )
369. Αικατερίνη Γοργόλη ( Κοβίλιανη Γραμμενοχωρίων )
370. Κώστας Μουμούδης ( Ιωάννινα, έμπορος )
371. Βασιλάκης Πυρσινέλλας ( Ιωάννινα, 1878 ,Νομικός ,διδάκτωρ Νομικής ΣΧ. Παν. Αθηνών)
372. Νίκος Πίχτος ( Μέτσοβο, 1860,Νομικός )
373. Κώστας Βαρνάβας ( Καλωτά Ζαγορίου , 1875,Κασαμπά Μ.Ασίας ,αρτοποιός ,)
374. Γιώργος Μιζάρας ( Γραμμένο Γραμμενοχωρίων, 1876,έμπορος σανών)
375. Φίλιππας και Γιώργος Περάτης ( Πέραμα ,1860,έμποροι )
376. Θόδωρος Μέξης ( Λάμποβο Β .Ηπείρου ,ιατρός )
377. Απόστολος Λεονταρής ( Αρτα, )
378. Ειρήνη Σταλήμερου ( Αρτα , οικοκυρά )
379. Νικόλαος Ευαγγελίδης ( Ιωάννινα , 1876, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας )
380. Γιώργος Ματσόπουλος ( Τζιοντήλα ,ιατρός )
Β-γ . Ηπειρώτες Eυεργέτες από το 1940-1974
381. Γιώργος Μουλαϊμίδης ( Κ.Σουδενά,1893, δικηγόρος, βουλευτής Λαϊκού Κόμματος )
382.Παναγιώτης Τζανέτος ( Αρτα )
383.Γιώργος Β. Καλαμπόκας ( Γηρομέρι Φιλιατών )
384. Κώστας Χαντζαρόπουλος ( Μεσοβούνι Ζαγορίου , 1875, Ζαχαροπλάστης )
385. Νικόλαος Τατσιράμος ( Ιωάννινα ,Κων/πολη , Αίγυπτος ,έμπορος )
386. Κατερίνη Σιαγκούνη ( Ιωάννινα)
387. Κατερίνη Γεωργ. Μαϊδάτση ( Ιωάννινα ,οικοκυρά )
388. Βασιλική Καλτσούνη ( Λιτονιάβιστα Κόνιτσας )
389.Γιώργος Σταμάτης ( Κούρεντα, 1855 ,βαμβακέμπορος )
390. Βασίλης Παπαγιάννης ( Τσερνέσι Ζαγορίου ,Βλαχία, Αμερική )
391. Τάσος Μαρτσόπουλος (Τσερνέσι Ζαγορίου )
392. Γιώργος Κουτσονίκας ( Σχωρέτσιανα Τζουμέρκων, ξενοδοχοϋπάλληλος )
393. Κωστής και Στέφανος Στεφάνου ( Τζιουντίλα ,1864 και 1868, Φιλαδέλφεια Αμερικής . Κατασκευάζουν τα πρώτα τσιγάρα με τη φίρμα ‘’Ραμσής ο Β’ και στήνουν τη βιομηχανία τους)
394. Νίκος Τριανταφύλλου ( Κ. Ξέχωρο Φιλιαττών ,1867,ξενοδόχος )
395. Χριστόδουλος Κων/νου ( Μικρή Γότιστα ,έμπορος ποτών )
396. Νικόλαος Οικονόμου ( Νίβιτσα Δέλβινου Β. Ηπείρου , κάτοικος Ιωαννίνων ,καφεπώλης )
397. Φωκίων Ράδος ( Γραμμένο Ιωαννίνων, ,γεν. Ιωάννινα,1873, Ιατρός )
398. Ιουλία Αράπη ( Ιωάννινα,1875 )
399. Μιχαήλ Τοσίτσα Αβέρωφ ,βαρώνος ( Λιβόρνο Ιταλίας καταγ. από Μέτσοβο , 1822 )
400. Γιώργος Μπούντας ( Συρράκο ,επιχειρηματίας )
401. Γεώργιος και Αλέξανδρος Ζάρρας ( Αρτα)
402. Γιώργος Μπαλακώστας ( Γραμμένο ,1872,ταβερνιάρης )
403. Αικατερίνη ή Κατίγκω Χατζή ( Ιωάννινα )
405. Βασίλης Κουρεμένος ( Μπουλιαράτι Αργυροκάστου Β. Ηπείρου ,1875,Αρχιτέκτονας )
406. Περικλής Βιζουκίδης ( γεν. στην Κων/πολη και καταγ. από το Χλωμό Πωγωνίου , 1879,Νομικός )
407. Χρήστος Πράτσικας ( Δρόβιανη ,Β. Ηπείρου ,1888 ,καθηγητής )
408. Νικόλαος Τσέκας ( Κόνιτσα )
409. Στέργιος Σακκελαρίδης ( Περιβόλι Πίνδου ,1870,εστιάτορας )
410. Δημήτριος Ευθυμίου ή Παππάς ( Δεμάτι Αν. Ζαγορίου ,1882,Μητροπολίτης Ιωαννίνων)
411. Γιώργος Ιωάννου ( Γρατσανά Λάκκας Σουλίου ,δερματέμπορος )
412. Γιάννης Μυλωνάς ( Β. Ηίπειρος , χημικός ,εφοπλιστής )
413. Μίχος Παπακώστας ( Σιταριά ,εμποροβιομήχανος )
414. Κώστας Μπλίντα ( Σιταριά )
415. Βασίλης Μπονόβας (Σιταριά)
416. Μιχάλης Τσόκας ( Δολιανά )
417. Γιώργος Βηλαράς ( Ιωάννινα ,1881, ιατρός )
418. Αλέξης Μούτσιος ( Τσαραπλανά Πωγωνίου , )
419. Χαρίλαος Ζωίδης ( Δολό Πωγωνίου ,οφθαλμίατρος )
420. Γιώργος Μούτσιος ( Δολό Πωγωνίου )
421. Κώστας Βάρφης ( Χειμάρα Β. Ηπείρου ,εστιάτορας )
422. Αλέξης Τράντας ( Βούρμπιανη Κόνιτσας ,1867,Ιατρός )
423. Χρήστος Πάτσης ( Πυρσόγιαννη Κόνιτσας ,εστιάτορας
424. Ευάγγελος Αντωνιάδης ( Τσερκοβίστα Κουρέντων ,1882, Καθηγητής Ιστορίας Πανεπιστ. Αθηνών )
425. Βασίλης Κούσης ( Ιωάννινα , επιχειρηματίας )
426. Τιτίκα Ασβεστά ( Ιωάννινα )
427. Αλέξανδρος Πάλλης ( Βομβάη,1883,διδάκτωρ Πανεπ. Οξφόρδης ,Πολιτικές επιστήμες )
428. Σπύρος Κόντος ( Μοσπίνα Γραμμενοχωρίων ,επιχειρηματίας )
429. Κώστας Κάτσαρης ( Καλέντζι Κατσανοχωρίων ,1880, έμπορος )
430. Βασίλης Κρυστάλλης ( Συρράκο, 1891, αξιωματικός πυροβολικού )
431. Γιώργος Κατσέλης ( Βραστοβά συνοικ. Λάβδανης Πωγωνίου, αρτοποιός )
432. Σπύρος Σίμος ( Λάβδανη Πωγωνίου,1868,δημοσιογράφος )
433. Σπύρος Τζώρτσης ( Λιβιάχοβο Λάκκας Σουλίου )
434. Προκόπης Τσιμάνης ( Αρτσίστα Ζαγορίου )
435. Κώστας Ιωαννίδης ( Ιωάννινα,1907,χρυσοχόος )
436. Νίκος Γιαννής ( Βίτσα Ζαγορίου ,1898,δάσκαλος )
437. Μ. Πολ. Παλαιός ή Παλαιόπουλος ( Σιοποτσέλι Ζαγορίου )
438. Ευθαλία Α. Σούρλα ( Πυρσόγιαννη Κόνιτσας )
439. Πέτρος Μπέμπης ( Τσαμαντά ,1880,ιατρός )
440. Χάρης Πάτσης ( Θεσπρωτικό ,1913,δάσκαλος )
441. Θανάσης Δέσκας ( Πάργα ,1896,επιχειρηματίας )
442. Γιώργος Ικκος ( Συρράκο, 1893,δάσκαλος )
443. Περικλής Δημητρίου ( Δραμεσιοί Δωδώνης ,1909,δάσκαλος )
444. Θανάσης Τράκης (Αν. Ραβένια )
445. Σπύρος Αποστόλου ( Δελβινάκι )
446. Ανδρέας Μελάς ( Πεστά, εργολάβος )
447. Γιάννης Σιόντης ( Χουλιαράδες ,μηχανικός )
448. Βασίλειςο Οικονόμου ( Βρυσούλα Φιλιαττών )
449. Φώτιος Σιώζος ( Βρυσούλα Φιλιαττών )
450. Βλαδίμηρος Λαζαρίδης ( Ιωάννινα ,1895, τραπεζικός υπάλληλος ,είναι ο μόνος που σώθηκε προσποιούμενος το νεκρό , κατά τη ληστεία των Ρεντζαίων που συντάραξε το Πανελλήνιο )
451. Αγγελική Αθανασούλα ( Ιωάννινα,1880 ,σύζυγος Χαρτοβιομηχάνου της Σμύρνης , τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την φιλανθρωπική της δράση )
452. Νίκος Γεωργιάδης ( Α. Σουδενά , 1879,Τραπεζικός υπάλληλος )
453. Θανάσης Τσεκούρας ( Ιωάννινα ,1833, ωρολογάς )
454. Σταύρος Σεχόπουλος ( Τσαραπλανά Πωγωνίου ,Ζωέμπορος )
455. Παντελεήμων Αργυροκάστρου ( Κοριτσά ,1890, Μητροπολίτης Αργυροκάστρου )
456. Πάνος Τσελίκης ( Κόντσικα Γραμμενοχωρίων ,1881, πολυκτήμονας )
457. Γιώργος Παππάς ( Δραμεσιοί Δωδώνης )
458. Γιάννης Πετρίδης ( Γρεβενίτι )
459. Γιάννης Τισανάκης ( Γρεβενίτι)
460.Χρήστος Δαγόπουλος (ΤσεπέλοβοΖαγορίου ,ζαχαροπλάστης ,επιχειρηματίας , τραπεζίτης)
461. Δημήτρης Σίκλας ( Βράβορη Γραμμενοχωρίων ,1889,έμπορος )
462. Ευαγγελία Καραπάνου ( Αρτα , ιδιωτική υπάλληλος )
463. Κων/νος Καραπάνος ( Αρτα )
464.Δημήτρης Παπαπέτρος ή Τζίμ Πάππας (Κοβίλιανη Γραμμενοχωρίων,1895,επιχειρηματίας )
465. Μέτος Λάγιας ( Φιλιάτι , έμπορος πολύτιμων λίθων )
466. Σεραφείμ Σεραφείμογλου (Δενζιλί Μ. Ασίας και διέμενε στα Ιωάννινα ,αυτοκινητιστής)
467. Δημήτρης Νικολόπουλος ( Καθηγητής Γαλλικών )
468. Βαγγέλης Κ. Αγγελίδης ( Ιωάννινα , έμπορος )
469. Κώστας Παπαζήσης
470. Ευγενία Σίσκου
471. Γιώργος Παντούλας ( Δραγοβέτσι Λάκκας Σουλίου )
472. Χριστόδουλος Παππάς ( Κοσμηρά ,1886,δάσκαλος )
473. Βασίλης Καξίρας ( Κοσμηρά , 1929, επιχειρηματίας )
474. Γιώργος Λαμπρίδης ( Σοποτσέλι Ζαγορίου , 1885)
475. Βαγγέλης Κωτσίδας (Πλησίβιτσα Φιλιατών ,1900, γνωστός βιομήχανος αρτοσκευσμάτων στην Αμερική )
476. Θεόδωρος και Πέτρος Στολάκης ( Τσαμαντά )
477. Φώτης Σιούτης ή Φρεντ Πάπας ( Κεραμίτσα ,έμπορος ψιλικών και φαρμάκων )
478. Βασίλης Πλιάτσικας ( Τεριάχι Πωγωνίου ,ασφαλιστής )
479. Νίκος Διαμαντόπουλος ( Δολό Πωγωνίου )
480. Αγγελική Μπάλκου ( Πρέβεζα ,1881,οικονόμος του μεγαλοευεργέτη Γ. Αθανασάκη )
481. Σπύρος Δούβλης ( Α. Σουδενά , 1888)
482. Σωτήρης Παπαθανασίου ( Ραφταναίοι , 1891,καπνέμπορος )
483. Ζωή Μπόγκα ( Κων/πολη ,καταγ. Ιωάννινα , οικοκυρά )
484. Νίκος Τσελεπής ( Δελβινάκι , 1882, ζωέμπορος )
485. Χρυσόστομος Λαμπρίδης ( Βλαχώρι Παραμυθιάς )
486. Δημήτριος Κοράκης ( Παλιοχώρι Συρράκου ,1888,έμπορος )
487. Γιώργος Μιχαηλίδης ( Σωποτσέλι Ζαγορίου , 1906,ιατρός )
488. Στέλιος Τσιγκούλης ( Κάντσικο Κόνιτσας )
489. Βασίλης Δεσπότη ( Ιωάννινα )
490. Θεόδωρος Κοτσώνης ( Κάτω Ζάλογγο ,)
491. Αριστείδης Πάντος ( Βάρφανη Θεσπρωτίας )
492. Λευτέρης Καλογιάννης ( Χουλιαράδες, πολ. μηχανικός , επιχειρηματίας ,βουλευτής )
Β-δ : Ηπειρώτες Eυεργέτες από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας έως 1989
493. Πέτρος Κόκκορος ( Κουκούλι Ζαγορίου,1900,Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)
494. Βιολέτα Βίμπλη ( Κοριτσά Β. Ηπείρου , 1902 ,οικοκυρά )
495. Αμαλία Χατζή ( Κ. Σουδενά , Καθηγήτρια )
496. Αναστασία Θεοπίστου ( Ιωάννινα )
497. Μαριγώ Σεπετά ( Ιωάννινα )
498. Πέτρος Δήμας ( Ερίντι Β. Ηπείρου )
499. Αφροδίτη Μαντζάρα ( Πολίτσανη Β. Ηπείρου )
500. Εμμ. Μανιώτης
501. Νικόλαος Βότσης ( Φιλιάτες )
502. Στέφανος Βασιλάκος ( Κόντσικα Γραμμενοχωρίων ,1902 ,δικηγόρος )
503. Χρήστος Τσαούσης ( Βελεντζικό Αρτας ,δασονόμος )
504. Δημήτρης Μπότσαρης (Στρατηγός )
505. Φρόσω Ιωαννίδη ( Ζαγόρι ,η ονομαζόμενη και ‘’Μάνα του Ζαγοριού ‘’)
506. Ανθούλα Μαυριά ( Βλαχάτανο Ιωαννίνων , γεν. στη Ρουψιά Πωγωνίου ,1905,οικοκυρά)
507. Απόστολος Φερούκας ( Μπούλτζη Ζαγορίου ,1897,Στρατιωτικός )
508. Αριστείδης Μπαλτατζής ( Συρράκο ,1904,δικηγόρος )
509. Βασίλης Πίπης ( Σταυροσκιάδι Πωγωνίου ,1881 ,επιχειρηματίας κινηματοθεάτρων στην Αμερική )
510. Γιάννης Ματσόπουλος ( Μπούλτζι Ζαγορίου ,αλευροβιομήχανος )
511. Ηλίας Σάρρας ( Θεσπρωτικό , 1913, έμπορος , ναυτικός πράκτορας )
512. Ευαγγελία Ζαϊμη (Ιωάννινα , )
513. Γιώργος Καλαμπόκας ( Σταυράκι Ιωαννίνων , 1903,αυτοκινητιστή )
514. Γιώργος Τζαμίχας ( Μπάγια Ζαγορίου ,1903 , ιατρός )
515. Γιάννης Καμπέρης ( Ζωοδόχος ,1924,οικοδομικές , βιομηχανικές ,οικοδομικές επιχειρήσεις )
516. Στέφανος Κάλλος ( Σωπική Β. Ηπείρου ,επιχειρηματίας ,Γεν. Πρόξενος Ελλάδος στο Κεηπτάουν .
517. Θανάσης Βαδόκας ( Ζίτσα ,1920,Βιομήχανος σιουστών ,δικό του έργο ο Σταθμός
Υπεραστικών Λεωφορείων Δυτ. Ελλάδας στον Κηφισσό )
518. Νίκος Τσουμάνης ( Πάδες Κόνιτσας ,επιχειρηματίας στο Κογκό )
519. Χρήστος Κατσάρης ( Καλέντζι Κατσανοχωρίων ,1902,συνταξιούχος ΤΑΕ)
520. Μαρία ή Μαριγώ Κατσάρη
521. Χρ. Λογοθέτης και Χρ. Φίλιος ( Καλέντζι Κατσανοχωρίων )
522. Χριστόδουλος Καλλίδης ( Μπάγια Ζαγορίου ,1902, τραπεζικός υπάλληλος )
523. Ελένη Κούλη –Παππά ( Πλησίβιτσα Φιλιατών ,1898, Δασκάλα Αρσακείου )
524. Απόστολος Αθανασόπουλος ( Γαρδίκι Φιλιατών ,1901, αρτοποιός )
525. Σπύρος Τσίγκος ( Πόβλα Φιλιατών ,1906,εστιάτορας στην Αμερική )
526. Κώστας Λαζαρίδης (κουκούλι Ζαγορίου ,1904,δάσκαλος )
527. Ελλη Πασχίδη ( Συρράκο ,1905,οικοκυρά )
528. Αλάξανδρος Καλούδης ( Σούλι ,1887,μηχανικός )
529. Νίκος Παπασωτηρίου ( Βούρμπιανη ,1903,Καθηγητής )
530. Λευτέρης Μαντζίκας ( Λιγοψά ,1917,βιομήχανος της μακαρονοποϊίας ΜΙΣΚΟ)
531. Γιάννης Σαραλής ( Αρτσίστα Ζαγορίου ,1906, Καθηγητής )
Πηγές :
– Μπέττη Στέφανου : Η Ηπειρωτική Ευποιϊα , Εκδοση Αγαθοεργών Καταστημάτων Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων , Ιωάννινα 1982
– Μέττη Στέφανου : Οι Ζωσιμάδες ,Εκδοση Ζωσιμαίας Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ιωαννίνων, Ιωάννινα 1990
– Σύνδεσμος Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων : Μνήμη Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων , Ιωάννινα 2000
– Ηπειρος : 4000 χρόνια Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού ,Εκδοτική Αθηνών ,Αθήνα 1997
Ιωάννινα Απρίλιος 2009
Γ. Ενδεικτικά αναφερόμενα Ιδρύματα Ηπειρωτών Ευεργετών
Πολλοί από τους Ηπειρώτες Ευεργέτες συνέστησαν Ιδρύματα και μετέφεραν όλη τους την περιουσία σε αυτά με σκοπούς κοινωφελή έργα ,διακριτά και μέγιστου κοινωφελούς ενδιαφέροντος , αποδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για την πόλη και την περιοχή .
Αναφέρουμε παρακάτω ,ενδεικτικά , μερικά από αυτά, που σίγουρα δεν εξαντλούν τον μεγάλο κατάλογο ,αφού πρόκειται για πάρα πολλά και το έργο που επιτελούν είναι πολύ σημαντικό και ανεξάντλητο .
Γ-α : ‘’ΙΔΡΥΜΑ ΒΑΡΩΝΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΤΟΣΙΤΣΑ ‘’
Ο Μιχάηλ Τοσίτσας βαρώνος γεννήθηκε στο Λιβόρνο της Ιταλίας το 1882 (ο τίτλος του βαρώνου είχε απονεμηθεί στον πάππο του το 1840 από τον ηγεμόνα του Δουκάτου της Λούκας , όπου είχε εγκατασταθεί στις αρχές του αιώνα αυτού με το δικαίωμα να τον φέρουν αυτός και οι απόγονοί του ) .
Ο Μιχαήλ Τοσίτσας έζησε στο εξωτερικό ( Ιταλία, Γαλλία, Ελβετία) χωρίς ποτέ να επισκεφτεί τη γή των πατέρων του ( δεν γνώριζε ούτε τη γλώσσα τους) ,παρά μόνο το 1913 που ήρθε στην Αθήνα και μόνο για τρείς ημέρες.
Μετά τις σπουδές του στην Ιταλία και Γαλλία εργάστηκε στο τραπεζικό Γραφείο των Αδελφών Τοσίτσα ,που είχε ιδρυθεί στο Λιβόρνο το 1809 και μεταφέρθηκε αργότερα στη Μασσαλία και το 1880 στο Παρίσι .Από την εποχή αυτή εγκαταστάθηκε στην Λωζάνη της Ελβετίας και στο μεγάλο κτήμα του στην Ν. Γαλλία ,επιδιδόμενος σε ιστορικές και φιλοσοφικές μελέτες , τη μουσική και το σκάκι ,του οποίου υπήρξε δεινός παίκτης . Μεταπολεμικά ήρθε σε επαφή με τον γνωστό πολιτικό Ευάγγελο Αβέρωφ ο οποίος τον παρότρυνε να συστήσει Ιδρυμα ,το οποίο και συνέστησε τον Ιούνιο του έτους 1947, με την ονομασία ‘’Ιδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα ‘’.
Σκοποί του ιδρύματος ήταν η ίδρυση στην Κηφισιά Φοιτητικής Εστίας για σπουδαστές Ανώτατων Σχολών καταγόμενους από τους Νομούς Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας , το 1/10 των οποίων θα κατάγονταν από το Μέτσοβο .Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και ξενώνα διανοούμενων και καλλιτεχνών στο σπίτι της Οικογένειας στο Μέτσοβο, αφού ανοικοδομούνται στο σύνολό του για το λόγο αυτό ,Νοσοκομείο στο Μέτσοβο , ξυλουργικό εργοστάσιο , βουστάσιο και Γαλακτοκομική Σχολή στην ίδια πόλη και εκτέλεση μικρότερων έργων κοινοφελών στο Μέτσοβο και αλλού .
Με την ιδιόγραφη τέλος διαθήκη του ο Ευεργέτης, που κρίθηκε κυρία από Ελβετικό Δικαστήριο , κληροδοτούσε στο επώνυμο Ιδρυμα τα 2/3 ή 65-70% της περιουσίας του , ανερχόμενη σε 2.500.000 δολ. ,το δε 1/3 σε ομώνυμο στην Ελβετία Ιδρυμα υπό τον όρο ή Ελβετική κυβέρνηση να μην την φορολογήσει .
Γ-β : ‘’ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝ. ΚΑΤΣΑΡΗ ‘’
Ο Κώστας Νικ. Κατσάρης γεννήθηκε στο Καλέντζι Κατσανοχωρίων το 1880 από γονείς φτωχούς αγρότες .Ηταν το πρώτο από τα έξι παιδιά της οικογένειας ( πέντε αγόρια και μία θυγατέρα ) .Τα πρώτα γράμματα τα διδάχθηκε στο σχολείο του χωριού του και στη συνέχεια πήγε στην Αθήνα όπου ενώ εργαζόταν παρακολουθούσε και εμπορικά μαθήματα.
Κατά τη διάρκεια που ήταν Διαχειριστής στην ‘’Ακρόπολη ‘’ του Γαβριηλίδη έρχεται σε επαφή με σημαίνοντες Ηπειρώτες της πρωτεύουσας και μυείται στο εθνικά ηπειρωτικά κινήματα της εποχής ( Ηπειρωτικό Κομιτάτο , Αυτονομικό της Β. Ηπείρου ) και προσφέρει τις υπηρεσίες τους σ΄ αυτά .Το 1909 εκλέγεται μέλος του Δ.Σ της Ηπειρωτικής Αδελφότητας Αθήνας .Στη 10ετία του 1910 επιδίδεται στο εμπόριο και αναδείχθηκε σε σοβαρό εμπορικό αντιπρόσωπο διαφόρων εταιριών ντόπιων και ξένων .Την επιχείρησή του κάλυπταν κατά 80% οι εμπορικές εργασίες και κατά 20% οι ασφαλιστικές .Υπήρξε μέλος της Πανηπειρωτικής Αδελφότητας και συνιδρυτής (1934) της Ηπειρωτικής Εταιρείας στην Αθήνα και συμμετείχε ως χορηγός σε κάθε προοδευτικό έργο στην γενέτειρά του και των Ιωαννίνων .
Αναφέρονται η αποφασιστική συμβολή του στη διάσωση του μεγάλου υπέρ των Ιωαννίνων κληροδοτήματος της Ελένης Ζωγράφου καθώς και η σημαντική του δωρεά (300.000 δρχ. ) υπέρ της Ε.Η.Μ με την οποία έγινε το Μέγαρό της και η αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου που φέρει το όνομά του .
Με ιδιόγραφη διαθήκη του το 1964 κληροδοτούσε ‘’ως νόμιμη μοίρα’’ ορισμένα περιουσιακά στοιχεία στην σύζυγό του Μαριγώ και διέτασσε όλη η υπόλοιπη περιουσία του (κινητή και ακίνητη ) αποτελούμενη από οικόπεδα στην Αθήνα , δύο στο Χολαργό 2.700 και 2.100 τ.μ και ένα στην Καλλιθέα 400 τ.μ και το 82,5% της επιχείρησης του ‘’Κ. Κατσάρης Αντιπροσωπείαι –Ασφάλειαι ‘’ να αποτελέσει κληροδότημα με την επωνυμία ‘’Ιδρυμα Κων. Κατσάρη ‘’ .Τη διεύθυνση δε του Ιδρύματος αναθέτει στην επιτροπή Αγαθοεργών Καταστημάτων Ιωαννίνων .
Με δεύτερη συμπληρωματική διαθήκη της πρώτης ,την 6-7-1964 ,ο Κ. Κατσάρης διατάσσει τα ως άνω οικόπεδα να εκποιηθούν το ταχύτερο το δε τίμημα να καλυφθεί με ταυτόχρονη αγορά ακινήτου στα Γιάννενα , αγορά μετοχών ΔΕΗ ή άλλων εγγυημένων τίτλων. Στο Ιδρυμα δε να περιέλθουν ευθύς με τη δημοσίευση της διαθήκης και τα επόμενα : 1.000 λιρ. Αγγλίας ευρισκόμενες σε θυρίδα του Θησαυροφυλακίου της Ιονικής Τράπεζα, κατάθεση 6.500 λιρ. Αγγλίας σε Τράπεζα του Λονδίνου, έντοκη άλλη σε τράπεζα της Γενεύης της Ελβετίας ύψους 22.500 φράγκων ελβετικών και τρίτη στην ίδια Τράπεζα άτοκη 7.500 φρ. και κατάθεση στην Τράπεζα της Ζυρίχης ύψους 22.500 φρ. Ελβετικών .Με τα χρήματα αυτά διατάσσει να αγοραστούν στα Γιάννενα ακίνητα προς ’’ διαρκή εξυπηρέτηση των σκοπών του Ιδρύματος ‘’.
Ο Κων/νος Κατσάρης απεβίωσε στην Αθήνα στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός στις 1-2-1967.
Γ- γ: ΙΔΡΥΜΑ ‘’ΙΩΣΗΦ ΚΑΙ ΕΣΘΗΡ ΓΚΑΝΗ’’
Η Εσθήρ Γκανή το γένος Ισαάκ και Αστρο Βαρούχ γεννήθηκε στην Αρτα το έτος 1912 και πέθανε στα Γιάννενα σε ηλικία 87 ετών τον Δεκέμβριο του 1999.
Εγκαταστάθηκε στα Γιάννενα το έτος 1936 μετά τον πρώτο γάμο της με τον Ιακώβ Γκαμπάι . Συνελήφθη από τους Γερμανούς Ναζί μαζί με τον σύζυγό της και τους άλλους 1900 περίπου Εβραίους συμπολίτες μας ,τα ξημερώματα της 25ης Μαρτίου του 1944 και μεταφέρθηκε στα κολαστήρια των στρατοπέδων συγκέντρωσης του Αουσβιτς –Μπρίργεναου.
Εκεί παρέμεινε για ένα περίπου χρόνο κατά τη διάρκεια του οποίου υπέστη ψυχικά και σωματικά βασανιστήρια .Είδε το σύζυγό της και τους άλλους συγγενείς και φίλους της να θανατώνονται στους θαλάμους αερίων και τα κρεματόρια .Επέζησε και μετά την απελευθέρωσή της παραλήφθηκε από το Διεθνή Ερυθρό Σταυρό ο οποίος την οδήγησε σε Νοσοκομείο της Σουηδίας για νοσηλεία και περίθαλψη .Επέστρεψε στα Γιάννενα και το 1950 παντρεύτηκε τον Ιωσήφ Γκανή ,ευκατάστατο έμπορο –εισαγωγέα και κτηματία της πόλης .
Ο Ιωσήφ Γκανής είχε κατορθώσει να αποφύγει τη σύλληψη καταφεύγοντας στην Αθήνα ύστερα από συστάσεις χριστιανών φίλων του λίγους μήνες πρίν το διωγμό .Πέθανε το 1962 και άφησε όλη την περιουσία του στην σύζυγό του .
Η Εσθήρ Γκανή με δημόσια διαθήκη της που συνέταξε το 1996, συνέστησε Κοινωφελές ίδρυμα με την επωνυμία ‘’Ιδρυμα Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή ‘’ το οποίο και εγκατέστησε μοναδικό κληρονόμο της και του άφησε όλη της την περιουσία της .
Η περιουσία της κατά το χρόνο του θανάτου της αποτελούνταν από καταθέσεις της σε λογαριασμούς της Εθνικής Τράπεζας 1.400.000.000 δρχ. περίπου ,που ήταν προϊόν από πώληση ακινήτων της και από ένα σπίτι στην οδό Σούτσου αρ. 26 στα Ιωάννινα ,όπου σύμφωνα με την επιθυμία της στεγάζονται σήμερα τα γραφεία του Ιδρύματος .
Σκοποί του Ιδρύματος είναι η χορήγηση υποτροφιών για μεταπτυχιακές σπουδές σε αριστούχους πτυχιούχους φοιτητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων καταγόμενους από το νομό Ιωαννίνων και η χρηματοδότηση επιστημονικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων στην περιοχή των Ιωαννίνων .
Για την εκπλήρωση αυτών των σκοπών σύμφωνα με το περιεχόμενο της διαθήκης θα διατίθεται κατ΄ έτος ποσοστό 80% από τους τόκους των καταθέσεων και το υπόλοιπο 20% θα προσαυξάνει ετησίως το κεφάλαιο.
Γ- δ :’’ ΚΑΜΠΕΡΕΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ»
Με την αριθ. 69166/21-9-77 πράξη του Συμβολαιογράφου Ιωαννίνων Κίμωνα Τζάλλα, συστήθηκε κοινωφελές Ιδρυμα με την επωνυμίαν «ΚΑΜΠΕΡΕΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ» .
Ο Ιωάννης Καμπέρης ,ιδρυτής του Ιδρύματος , γεννήθηκε στην Ζωοδόχο Ιωαννίνων το 1924 και ασχολήθηκε με οικοδομικές , βιομηχανικές ,οικοδομικές επιχειρήσεις . Απεβίωσε στα Ιωάννινα το 1996 . Σκοποί του Ιδρύματος είναι : Η ανάδειξη της πολιτιστικής κίνησης της πόλης των Ιωαννίνων και γενικά της Ηπείρου , καθώς και η χορήγηση βραβείων σε αριστεύσαντες μαθητές των Γυμνασίων της πόλης και του Νομού Ιωαννίνων.Η χορήγηση υποτροφιών για μεταπτυχιακές σπουδές και η χρηματοδότηση επιστημονικών ερευνητικών εργασιών. Οι παραπάνω σκοποί επιδιώκονται και πραγματοποιούνται με τη συγκροτήση τμημάτων Θεάτρου, Μουσικής, Δανειστικής Βιβλιοθήκης, Σκευοφυλακείου Βυζαντινών Εικόνων και Κειμηλίων, Πινακοθήκης, Λέσχης Ψυχαγωγίας, Παιδικών Σταθμών, Κολυμβητηρίου, Αθλοπαιδιών, βραβεύσης αριστευόντων μαθητών Γυμνασίων της πόλεως και του Νομού Ιωαννίνων, χορηγήσης υποτροφιών μεταπτυχιακών σπουδών και χρηματοδοτήσεως επιστημονικών ερευνητικών εργασιών.
Η Περιουσία και Πόροι του Ιδρύματος είναι:
α) Η πολυόροφη οικοδομή στα Ιωάννινα στην οδό Παπαδοπούλου αριθ. 11 ,με το οικόπεδό της, εκτάσεως 509,59 μ2. β) Η ετησία επιχορήγηση από πεντακοσίες χιλιάδες ( 500.000 ) δραχμές , καταβαλλομένη από τον ιδρυτή του, Ιωάννου Σπυρ. Καμπέρη , στο Ταμείο του Ιδρύματος τον Ιανουάριο κάθε έτους. Την επιχορήγηση αυτή θα παύση να καταβάλη ,κατά την το κατασταικό ίδρυσης ,ο Ιωάννης Καμπέρης εφ’ όσον και όταν προικοδότηει το Ιδρυμα με ακίνητα , ικανά να αποδίδουν στο Ιδρυμα το ποσό αυτό . γ) Δωρεές οποιωνδήποτε τρίτων προς το ίδρυμα με πράξεις εν ζωή ή αιτία θανάτου.
Το έτος 1981 τα Αγαθοεργά Καταστήματα Ιωαννίνων παραχωρούν το οικόπεδο όπου χτίζεται το Καμπέρειο Ίδρυμα .
Tο 1987 ο Ιωάννης Καμπέρης δωρίζει στο Ιδρυμα οκτώ ιδιόκτητα καταστήματα τα Τα οποία βρίσκονται σε ακίνητο επί της οδού 28ης Οκτωβρίου και Σταδίου . Τα 8 καταστήματα ενώθηκαν σε τρία και ενοικιάζονται για τα λειτουργικά έξοδα του Ιδρύματος.
Το 1990 ο Ιωάννης Καμπέρης και η σύζυγος του Μαρία, δωρίζουν στο Καμπέρειο Ίδρυμα αγροτική έκταση 24.000 τμ που βρίσκεται στη θέση «Μπογιανή» της κτηματικής περιφέρειας του Δήμου Ιωαννίνων, με σκοπό την άμεση αξιοποίηση του δωρουμένου ακινήτου, είτε δια ρευστοποιήσεως, είτε με οιονδήποτε τρόπον κατά την κρίση του Διοικητικού Συμβουλίου, ούτως ώστε από τα έσοδα να χορηγούνται κατ’ έτος 3 υποτροφίες μεταπτυχιακών σπουδών σε αριστεύσαντες φοιτητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, καταγόμενων από το Νομό Ιωαννίνων και εν ελλείψει τοιούτων, κατά την κρίση του Διοικητικού Συμβουλίου.
Το 1981, όταν ιδρύθηκε η Ιατρική Σχολή στα Γιάννινα, στεγάσθηκε σε αίθουσα του Καμπέρειου Ιδρύματος και παρέμεινε μέχρι το 1991.
Άλλη μεγάλη προσφορά του Ιδρύματος στην πολιτιστική ζωή της πόλεως είναι η παραχώρηση της ισόγειας μεγάλης αίθουσας 200 θέσεων στο Δημοτικό Θέατρο Ιωαννίνων, στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΙ.
Στο κτίριο στεγάζεται αίθουσα διαλέξεων και εκθέσεων εικαστικών έργων. Στους άλλους ορόφους στεγάζονται, ο Οργανισμός Καταπολέμησης Ναρκωτικών, το Κέντρο Νεότητας της Μητροπόλεως, Χορωδία Βυζαντινής Μουσικής με ιδιαίτερο τμήμα παιδικής χορωδίας και ο Όμιλος Σκακιστών της πόλεως Ιωαννίνων. Τέλος το Πνευματικό ίδρυμα προχωρεί κατά τους χρόνους αυτούς στη δημιουργία Βιβλιοθήκης Πολυμέσων – Ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης.
Ιωάννινα Απρίλιος 2009
Oι φωτογραφίες έχουν ληφθεί από την ιστοσελίδα της Ζωσιμαίας Σχολής
